بهترین کود برای درخت خرما

استفاده از بهترین کود برای درخت خرما علاوه بر افزایش محصول سبب افزایش رشد و رویش درخت شده و در نتیجه کیفیت محصول را تا چندین برابر افزایش می‌دهد. بهترین کود برای رشد سریع نخل خرما، کودیست که تمامی نیازهای آن را برطرف کند. استفاده از هر دو نوع کودهای آلی و شیمیایی در پرورش خرما رایج و مرسوم است.

کودهای حیوانی یکی از کودهای بسیار حیاتی برای درخت نخل محسوب می‌شوند. کود مرغی با دارا بودن عناصر نیتروژن، فسفر، کلسیم، سدیم و گوگرد یکی از بهترین کودهای آلی جهت بسترسازی درخت خرماست. این کود همراه با کاه و کلش، در بهبود خصوصیات فیزیکی و نگهداری رطوبت خاک تأثیر فراوانی دارد. کود مرغی اغلب برای خاک‌هایی که شوری کمتری دارند استفاده می‌شود. از کود مرغی هرگز نباید هر ساله و برای هر نوع خاکی استفاده گردد. کودهای شیمیایی ازته، فسفاته و پتاسه نیز مناسب‌ترین کودها برای خرما هستند.

نیترات آمونیوم (%۳۴)، اوره (%۴۶) و سولفات آمونیوم (%۲۱) بهترین کودهای ازته برای درختان خرما به شمار می‌روند. البته در ایران بسته به بافت‌های مختلف خاک استفاده از کود سولفات آمونیوم نسبت به دو کود دیگر ارجحیت دارد. بهترین کودهای پتاسه شناخته شده برای درخت خرما سولفات پتاسیم و از مناسب‌ترین کودهای فسفره مورد نیاز برای این درختان می‌توان به فسفات آمونیوم و سوپر فسفات تریپل اشاره کرد.

بهترین زمان کوددهی درخت خرما

بهتر است کوددهی نخل خرما چه توسط کودهای شیمیایی و چه کودهای آلی بیشتر در زمان گلدهی (بهمن ماه) و زمان رشد و نمو میوه (تیر ماه) همزمان با آبیاری انجام گردد، اما می‌توان تعداد دفعات کوددهی را در زمان‌های حساس و دوره رشد درخت خرما نیز افزایش داد.

نحوه تشخیص و انتخاب بهترین کود برای درخت خرما

انتخاب بهترین کود برای درخت خرما کار آسانی نیست. یکی از خصوصیات درخت خرما توانایی ذخیره مواد غذایی در تنه درخت است. این توانایی باعث می‌شود تا پاسخگویی و علائم تغییرات درخت بعد از کوددهی چندان واضح نبوده و به سرعت مشاهده نگردد؛ اما همانطور که از ظاهر این درخت تنومند و پر بازده مشخص است، میزان مصرف مواد مغذی درآن زیاد است؛ بنابراین بهترین کود برای درخت خرما باید حاوی مواد مغذی اصلی(نیتروژن، فسفر و پتاسیم) باشد. در کنار مواد اصلی، خاک مورد کشت نیز باید از سلامت بالایی برخوردار باشد. آنالیز خاک و مشورت با کارشناسان مربوطه بهترین گزینه در تشخیص و انتخاب کود مناسب می‌باشد.

انتخاب کود مناسب در مراحل مختلف درخت خرما

در درخت خرما شرایط مصرف، نوع کود و میزان مصرف کود بسته مرحله رشدی متفاوت است و همه مراحل نیاز کودی یکسان و مشابهی ندارند. در ادامه کودهای مورد نیاز در هر مرحله ذکر می‌شود:

• مصرف کود برای درخت خرما قبل از گرده‌افشانی

از آن‌جا که درخت خرما گیاهی دو پایه است؛ بنابراین جهت حصول نتیجه بهتر گرده‌افشانی به کمک انسان و به طور مصنوعی انجام می‌شود؛ بنابراین مصرف کود قبل از گرده‌افشانی سبب تقویت درخت می‌شود. بسته به شرایط نخلستان، مصرف کود میکروبی دارای باکتری‌های مفید مانند نیتروباکتر، فسفوباکتر و پتاس باکتر تقریباً یک ماه قبل از گرده‌افشانی برای افزایش جمعیت باکتری‌ها در خاک و بهبود جذب عناصر غذایی توسط ریشه‌ها و همچنین کودهای سیلیکات پتاسیم برای تقویت شرایط ریشه و مقاومت در برابر بیماری های خاکزی مفید است.

• مصرف کود برای درخت خرما پس از تشکیل میوه

بهتر است پس از گرده‌افشانی و تشکیل میوه توجه ویژه‌ای به تغذیه اصولی و صحیح درخت داشته باشید. دقت کنید، هرگونه بی‌توجهی در مصرف کود طی این مرحله منجر به ریزش میوه‌ها و کاهش شدید عملکرد خواهد شد. به دلیل رقابت شدید میوه‌ها برای جذب عناصر غذایی، باید از کودهای نیتروژنی مانند اوره و کودهای پتاسیمی برای افزایش ظرفیت‌سازی جذب و بزرگ شدن سلول‌های میوه خرما استفاده کرد. هر چه در این مرحله ظرفیت سلول‌های میوه خرما برای بزرگ شدن بیشتر شود، عملکرد هم بالاتر می‌رود.

• مصرف کود برای درخت خرما طی مراحل رشدی میوه

شرایط مصرف کود برای درخت خرما طی مراحل رشدی میوه نیز بسیار کلیدی است؛ زیرا کوچکترین اشتباه در مصرف کود منجر به ریزش میوه ها می‌شود. پس از اینکه ظرفیت میوه برای بزرگ شدن سلول ها و جذب، زیاد شد، بهتر است به بحث افزایش تولید متابولیت‌ها در میوه نیز توجه کنید تا میوه‌های باکیفیتی داشته باشید. در این مرحله عنصر پتاسیم نقش کلیدی دارد تا انتقال مواد به سمت میوه‌های خرما بهتر صورت گیرد و باعث بزرگ شدن میوه شود. کودهایی مانند سولفات پتاسیم و مونوفسفات پتاسیم در این مرحله بسیار مفید هستند. علاوه بر این باید از آمینواسیدها و اوره نیز به میزان کافی در این مرحله استفاده کنید تا به رشد مطلوب و کیفیت بالا میوه‌های نخلستان شما کمک کند.

• مصرف کود برای درخت خرما در مرحله رسیدگی و قبل از برداشت

در مرحله رسیدگی باید شرایط مصرف کود برای خرما طوری باشد که میوه کاملاً مواد غذایی لازم را تا قبل از برداشت دریافت کند و رنگ مطلوبی داشته باشد. پیشنهاد می‌شود برای این مرحله رشدی از کودهای سولفات پتاسیم پودری و اوره به میزان کافی و لازم استفاده نمایید.

• مصرف کود برای درخت خرما پس از برداشت

بعد از برداشت به دلیل مرحله بسیار مهم توسعه ریشه، باید از کودهایی استفاده شود که به تقویت هر چه بیشتر ریشه ها کمک کند. کودهای حاوی آمینواسیدها، عناصرریزمغذی و روی پس از برداشت خرما به گسترش و تقویت ریشه‌ها کمک شایانی می‌کنند.

شیوه کوددهی درخت خرما

کوددهی اولیه درخت خرما در زمان کاشت صورت می‌گیرد، در این هنگام خاک برداشته از چاله را با کود مخلوط می‌کنند تا خاک غنی گردد؛ ولی کودهای شمیایی به چند روش قابل استفاده هستند که به اختصار توضیح داده می‌شود:

• روش دستی کوددهی درختان خرما

در این روش مقدار کودهای توصیه شده را در بین درختان خرما تقسیم کرده و سپس میان آن‌ها پخش می‌کنند. در این روش به علت بالا بودن هزینه دستمزد کارگر برای کار در نخلستان و کوددهی، می توان تمامی کود های پتاسه، فسفره و یک الی دو سوم کود های ازته را زمانی که سرمای فصل زمستان تمام شد برای درختان استفاده نمود.

بقیه کود های ازته را باید در فصل بهار به صورت سرک برای درختان خرما استفاده کرد.

• روش کود آبیاری درختان خرما

روش کود آبیاری زمانی استفاده می‌شود که سیستم آبیاری براساس مصرف کودهای شیمیایی طراحی شده باشد. این روش را می‌توان برای انواع کودهای محلول در آب استفاده کرد. از مزایای این روش می‌توان به پخش یکنواخت کودها اشاره کرد که به میزان یکسان در اختیار درختان قرار می‌گیرند.

نکات مهم در هنگام کوددهی درخت خرما

– هر نوع کودی باید طبق برنامه غذایی خرما مصرف شود و در آن برنامه باید شرایط خاک، اقلیم منطقه، میزان و کیفیت آب آبیاری، امکانات سطح درآمدی و توان هزینه‌‌کرد کشاورزان محترم نیز در نظر گرفته شود.

– از نکات کلیدی و مهم در برنامه کوددهی خرما این است که در خاک‌های قلیایی و شور مصرف کودهای گوگردی و کودهای هیومیک اسید تکرار شود.

– از مصرف کود مرغی در تابستان و هوای گرم جدا خودداری شود. مصرف این کود در تابستان باعث سوختگی، خشکیدگی و حتی مرگ درخت یا گیاه می شود بهترین زمان مصرف این کود فصل زمستان در بهمن و اسفند ماه می‌باشد.

– دقت داشته باشید که در مصرف کودهای نیتروژنی مانند اوره زیاده روی نشود؛ زیرا اثر منفی در درشت شدن خرما خواهد داشت.

کود برای درشت شدن میوه درخت خرما

مصرف ریشه‌ای ( به همراه آب آبیاری ) کودهای پتاس‌باکتر در اسفند ماه و یا بعد از تشکیل میوه، کودهای حاوی پتاسیم و سولفات پتاسیم پودری در طی مراحل رشد میوه خرما در درشت یا بزرگ شدن میوه موثر است.

سوالات متداول

آیا خرما برای رشد خود به کود نیاز دارد؟

درخت خرما نسبت به شرایط سخت از مقاومت بالایی برخوردار است و معمولا حداقل تقاضا را برای آب دارد، اما محصول آن ارزش تغذیه ای بسیار زیادی دارد. خاک نخلستان ها اکثراً دارای بافتی سبک و شنی بوده و به همین دلیل موجب فقر غذایی در نخل خرما می گردد؛ به علاوه ظرفیت نگهداری آب برای این گیاه در این نوع خاک بسیار ضعیف بوده که سبب خشک شدن شاخه های نخل و بی‌کیفیت شدن محصول آن می‌شود، از این رو باید خاک درختان خرما را کوددهی کرد تا به رشد بهتر نخل، با کیفیت شدن و سالم بودن میوه آن کمک شود.

برای رشد بیشتر برگ‌های درخت خرما چه کودی بدهیم؟

برای رشد رویشی بیشتر، کودهای اوره، سولفات آمونیوم، نیتروباکتر و اسیدآمینه با توجه به تأمین مناسب نیتروژن مناسب هستند؛ ولی باید دقت کرد که رشد رویشی برگ‌ها آنقدر مهم نیست و افراط در مصرف این کودها موجب می‌شود تا خوشه‌ها و میوه‌های بزرگ و باکیفیتی تولید نشود.

بهترین برنامه کوددهی خرما چیست؟

برنامه کوددهی در هر نخلستان با نخلستان دیگر متفاوت است و نمی‌توان برنامه غذایی یک نخلستان را برای سایر نخلستان‌ها به کار برد. به طور کلی می‌توان گفت کوددهی مناسب خاک و فراهم نمودن عناصر اصلی مناسب‌ترین راهکار تلقی می‌شود.

گوگرد چه نقشی در پرورش درخت خرما دارد؟

گوگرد به صورت مستقیم و غیرمستقیم می‌تواند به بازارپسندی محصول خرما کمک کند. گوگرد مایع به صورت طبیعی هم به عنوان یک عنصر غذایی باعث افزایش میزان مواد غذایی برگ و افزایش رشد رویشی و افزایش برداشت محصول خرما می‌شود و هم می‌تواند به عنوان یک سم طبیعی و ارگانیک آفات را دفع و یا کنترل کند.