کود حیوانی یا گوسفندی یکی از بهترین منابع آلی برای تغذیه و کود درخت پسته است که با افزایش حاصلخیزی خاک، بهبود رطوبتپذیری و تقویت سیستم ریشهای درخت کمک میکند. استفاده از این کود در روش چالکود پسته، با دفن آن در گودالهای اطراف ریشه، مواد مغذی را بهصورت تدریجی آزاد کرده و رشد و باردهی درخت پسته را بهبود میبخشد.
کود حیوانی برای درخت پسته، بهویژه کود گوسفندی، یکی از بهترین منابع غذایی برای این درخت محسوب میشود. این کود از نوع کود کشاورزی با غنای بالای عناصر مغذی همچون نیتروژن، فسفر و پتاسیم به تقویت ریشهها و افزایش باردهی درخت کمک میکند. با تجزیه تدریجی مواد موجود در کود، مواد مغذی بهآرامی در اختیار ریشهها قرارگرفته و به رشد سالم و شاداب درختان پسته یاری میرساند. همچنین استفاده از کود گوسفندی سبب بهبود ساختار خاک و افزایش فعالیت میکروبی آن شده که درنهایت تولید پستههایی باکیفیت عالی و طعمی بینظیر را به همراه دارد. بدین ترتیب رونق کشاورزی پایدار، افزایش مواد آلی، حاصلخیزی خاک و بهبود بافت خاک از مهمترین امتیازات انواع کود حیوانی برای درخت پسته هستند.
مفید یا مضر بودن کود حیوانی برای درخت پسته
کود حیوانی برای درخت پسته ثمرات خوشایندی داشته، اما استفاده نادرست از آن اثرات منفی قابلتوجهی نیز بر درخت دارد. یکی از مشکلات اساسی، احتمال وجود pathogens، بذر علفهای هرز و بیماریهای گیاهی در این کودها است که به ریشهها آسیب رسانده و موجب افت عملکرد درخت میگردد. همچنین غلظت بالای نیتروژن موجود در این کودها منجر به رشد بیشازحد شاخ و برگ و درنتیجه کاهش تولید میوه شده، زیرا درخت بهجای اختصاص انرژی به میوهدهی، به رشد ناپایدار روی میآورد. علاوه بر این، استفاده از کود حیوانی گاهاً سبب افزایش سطح نمک در خاک شده که برای درخت پسته بسیار مضر است. چراکه این افزایش نمک جذب آب و مواد مغذی را مختل کرده و درختان را دچار تنش و کاهش کیفیت میوه مینماید.
ولی در ادامه فواید کود حیوانی برای درخت پسته را نیز در قالب یک فهرست ذکر میکنیم.
- بهبود ساختار خاک و کمک به افزایش تهویه و نفوذپذیری خاک
- افزایش محتوای ارگانیک خاک، مواد آلی و بهبود کیفیت خاک
- افزایش فعالیت میکروبی و تجزیه بهتر مواد آلی و آزادسازی مواد مغذی
- کاهش فرسایش خاک با بهبود ساختار خاک
- افزایش ظرفیت نگهداری آب، حفظ رطوبت و کاهش نیاز به آبیاری
- تنظیم pH خاک و بهبود شرایط اسیدیتۀ خاک
- تأمین ریزمغذیهای ضروری مانند آهن، منگنز و روی
- بهبود شرایط ریشهزایی و تقویت سیستم ریشهای درخت پسته و افزایش توانایی در جذب مواد مغذی
- افزایش حجم تولید میوه و بهبود کیفیت و کمیت محصول نهایی
- مقابله با آفات و بیماریها با تقویت مقاومت درخت
- کاهش هزینههای کود شیمیایی و وابستگی به این کودها
- پایداری زیستمحیطی به دلیل دستیابی به یک منبع طبیعی و پایدار
- کاهش سموم خاک و کمک به کاهش تجمع مواد شیمیایی در خاک
- ترویج کشاورزی ارگانیک و پایدار
- کمک به افزایش تنوع زیستی در خاک
- کاهش تأثیر تنشهای محیطی بر روی درخت
بهترین نوع کود حیوانی
بهترین نوع کود حیوانی برای درخت پسته کود گوسفندی و کود مرغی است اما از دیگر کودهای حیوانی نیز در این مسیر جهت تقویت بهتر و مؤثرتر این درختان و ایجاد صرفه اقتصادی بیشتر بهره میبرند. در ادامه با انواع کودهای حیوانی مفید برای درخت پسته بیشتر آشنا میشویم.
- کود مرغی: قدرت و کارایی
کود مرغی یکی از پرکاربردترین انواع کودهای حیوانی است. این کود به دلیل غنی بودن از نیتروژن در رشد گیاهان بسیار مؤثر عمل میکند. علاوه بر نیتروژن، کود مرغی حاوی مقادیر بالایی از فسفر و پتاسیم نیز بوده که برای رشد ریشهها و تولید میوهها ضروری هستند. - ترکیبات شیمیایی: کود مرغی معمولاً دارای ۴-۲-۲ نسبت نیتروژن، فسفر و پتاسیم است، البته این نسبت بسته به نژاد مرغ و تغذیه آن متفاوت میباشد.
- مزایا و معایب: ازجمله مزایای کود مرغی باید به افزایش سریع حاصلخیزی خاک و بهبود ساختار آن اشاره کرد؛ اما درعینحال، باید به این نکته توجه داشت که استفاده نادرست از آن منجر به سوختگی ریشهها و آسیب به گیاهان میشود.
- کود گوسفندی: یک انتخاب طبیعی
کود گوسفندی به دلیل ساختار فیبری و غنی بودن از مواد آلی، انتخاب مناسبی برای بهبود ساختار خاک بهحساب میآید. این کود حیوانی برای درخت پسته مناسب بوده، زیرا بهتدریج مواد مغذی را در اختیار گیاهان قرار میدهد. - ترکیبات شیمیایی: نسبت نیتروژن، فسفر و پتاسیم در کود گوسفندی معمولاً ۱-۰.۵-۱ است که این نسبت بهتدریج در طول زمان تجزیه میشود.
- مزایا و معایب: کود گوسفندی به دلیل افزایش فعالیت میکروبی خاک، به بهبود کیفیت آن کمک میکند. بااینحال، زمان تجزیه آن بیشتر از کود مرغی است و لذا تأثیر فوری کمتری دارد.
- کود گاوی: سنتی و مؤثر
کود گاوی نیز یکی دیگر از انواع رایج کود حیوانی برای درخت پسته است که به دلیل داشتن مقادیر مناسب نیتروژن و مواد آلی، برای بهبود خاکهای زراعی بسیار توصیه میشود. - ترکیبات شیمیایی: نسبت نیتروژن، فسفر و پتاسیم در کود گاوی معمولاً ۰.۵-۰.۲-۰.۵ است اما این نسبت بسته به نوع تغذیه گاوها متفاوت میباشد.
- مزایا و معایب: کود گاوی به خاطر غنی بودن از مواد آلی، به بهبود ساختار خاک و حفظ رطوبت کمک میکند؛ اما به خاطر تجزیه کُند، غالباً در ردیفهای پایین و بعد از کودهای مرغی و گوسفندی قرار دارد.
- کود اسبی: دوستدار گیاهان
کود اسبی نیز بهعنوان یکی از انواع کودهای حیوانی برای خاکهای زراعی گزینههای مطلوب بوده و حاوی مقادیر بالایی از مواد غذایی است که به حفظ رطوبت خاک کمک میکند. - ترکیبات شیمیایی: نسبت نیتروژن، فسفر و پتاسیم در کود اسبی معمولاً ۰.۷-۰.۳-۰.۵ است.
- مزایا و معایب: کود اسبی به دلیل دارا بودن مقادیر زیاد مواد آلی سبب بهبود ساختار خاک شده؛ اما اگر بهدرستی تجزیه نشود، مشکلاتی نظیر سوختگی ریشهها را ایجاد میکند.
مقایسه کارایی کودهای حیوانی مختلف برای درخت پسته
بر اساس تحقیقات انجامشده، کود مرغی بهعنوان یکی از کارآمدترین انواع کود حیوانی برای درخت پسته شناخته میشود. ولی کود گوسفندی و گاوی و در آخرین مرحله کود اسبی نیز به دلیل ساختار آلی و عملکرد طولانیمدت خود، در بسیاری از موارد مورداستفاده قرار میگیرند.
زمان استفاده از کود حیوانی
مناسبترین زمان برای بهرهبرداری از کود حیوانی برای درخت پسته بیشتر در فصول سرد سال مانند اواخر پاییز، اواخر زمستان و اوایل بهار است. چراکه در این دورهها خاک بهطور طبیعی رطوبت خود را حفظ کرده و فرآیند تجزیه و پوسیدگی کود به بهترین نحو انجام میشود. همچنین در این زمان، فعالیت ریشهها کاهشیافته و به ریشهها آسیبی نخواهد رسید. بدین ترتیب برنامهریزی برای مصرف کود حیوانی در این زمانها به بهینهسازی عملکرد درخت پسته کمک شایانی مینماید.
مقدار استفاده از کود حیوانی برای هر درخت پسته
بهطورکلی حدود ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم یا به عبارتی 10 تن برای هر هکتار باغ، کود حیوانی برای درخت پسته در سال توصیه میشود. ولی توجه به نوع و کیفیت کود (کودهای کاملاً پوسیده و عاری از آلودگی)، نظارت بر وضعیت درخت (نیازها و سن) و بررسی میزان شوری خاک، بهمنظور تنظیم مقدار کود موردنیاز، کلید موفقیت در بهینهسازی رشد درختان پسته است.