آزمایش خاک

اهمیت آزمایش خاک

ردیفشرحقیمت ( تومان ) / نرخ آزمایشگاه
1آب450.000 ت
2خاک (عناصر ماکرو) زراعی و گل خانه 650.000 ت
باغ800.000 ت
باغ پسته900.000 ت
3 عناصر میکرو (Fe, Zn, Mn, Cu, B) 450.000 ت
4برگ (Fe, Zn, Mn, Mo, Cu, B) (N, P, K, Na, Ca)1.450.000 ت

 

به طور خلاصه آزمایش خاک یعنی شناخت تمامی مزایا و معایت خاک. آزمایش خاک به دو دسته ماکرو و میکرو تقسیم می شود.

آزمایش ماکرو: اطلاعت کامل و دقیقی از وضعیت خاک به ما می‌دهد که برای هرگونه تصمیم گیری و نظر کارشناسی بسیار ارزشمند و مهم است و شامل پارامتر های: وضعیت شوری خاک (EC)، آهک خاک (TNV)، اسیدیته خاک (pH)، ظرفیت نگهداری آب (SP)، بافت خاک (TEXTURE) و عناصر کودی موجود در خاک، شامل ازت (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) می شود.

آزمایش میکرو: عناصر ریز مغذی موجود در خاک؛ شامل آهن (Fe)، روی (Zn)، مس (Cu)، منگنز (Mn) و بور (B) را اندازه گیری می کند. آزمایش میکرو به در خواست مشتریان و به صورت گزینه ای اختیاری در نظر گرفته می شود و فقط در عمق سطحی خاک (در ادامه در روش های نمونه برداری توضیح داده خواهد شد) انجام می شود و فقط در بحث برنامه تغذیه ای مورد استفاده قرار می گیرد.

ماکرو یا میکرو؟

در بین آزمایشات خاک، آزمایش ماکرو ارجعیت دارد چرا که در حین ۱۰ سال تجربه کیمیاکشت در زمینه آزمایش خاک، به تجربه شاهد میلیاردها تومان ضرر به کشاورزان و باغداران به خاطر سهل انگاری در عدم آزمایش خاک بودیم. به طور مثال باغ پسته ای نزدیک به ۱۰ هکتار احداث شده بود که بعد از احداث آزمایش خاک انجام شده و مشخص گردید شوری خاک ۶۰ میلی زیمنس برآورد شده بود. این امر غیر قابل کشت بودن خاک را نشان می دهد که اگر آزمایش خاک قبل از احداث باغ انجام شده بود، از میلیونها تومان ضرر احداث و کاشت درخت جلوگیری می شد. ما سالانه شاهد ده تجربه از این جنس هستیم و این اهمیت ویژه آزمایش خاک را نشان می دهد.

مزایای آزمایش خاک

قطعاً یکی از بزرگترین مزایای آزمایش خاک، افزایش عملکرد محصول کشاورزی است. استفاده درست از کود ها بر اساس نیاز زمین.

آزمایش خاک به ما می‌گوید که چه کودی را؟ کی؟ و به چه شکلی؟ به زمین بدهیم!!. با آزمایش خاک تا 8۰ درصد در مصرف کودهای صرفه جویی می شود.
با هزینه های سرسام آور نهاده های کشاورزی، بدون شناخت عناصر موجود در خاک، کود دهی امری بیهوده و اسراف است. برای مثال اکثر ما قبل از کشت از کود سوپر فسفات برای تامین نیاز فسفری زمین استفاده می کنیم. بدون اینکه مقدار موجود فسفر در خاک را بدانیم. یا از کودهای پتاسیمی استفاده می کنیم اما مقدار دقیق استفاده از کود را نمی دانیم. بارها پیش آمده که به خاطر جنس خاک های ایران که میزان پتاسیم به صورت طبیعی بالا است و در بسیاری از مواقع حتی نیازی به استفاده از کودهای پتاسیمی نیست اما بدون توجه از کود های پتاسمی استفاده می کنیم که هم پول را هدر داده و هم زمین را مسموم می کنیم. این قبیل مسایل فقط با آزمایش خاک مشخص می شود، با آزمایش خاک تا 8۰ درصد در مصرف کودهای شیمیایی صرفه جویی می شود.

یکی دیگر از مزایای آزمایش خاک علاوه بر بحث و تغذیه، این است که ما با مشکلات موجود در خاک آشنا می شویم. خیلی از مشکلات خاک با چشم قابل رویت نیستند و فقط در آزمایشگاه مشخص می شوند. برای مثال شوری خاک که مهمترین عامل در کاهش عملکرد محصولات است به طوری که با افزایش هر واحد شوری، عملکرد محصول 3 درصد کاهش می یابد. وجود آهک در خاک که به جرات می توان گفت ۹۰ درصد خاک های ایران دارای درصد بالایی از آهک هستند که این آهک باعث افزایش قلیایی شدن خاک و در نتیجه کاهش رشد گیاه و طبیعتا کاهش عملکرد محصول می شود. وضعیت بافت خاک که اگر میزان شن موجود در خواب از حدی بالاتر برود به شدت عملکرد محصول ما کاهش پیدا می کند.

روش های نمونه برداری

هدف نمونه برداری از خاک این است که ما از وضعیت خاک محدوده ریشه گیاه آگاه شویم؛ پس طبیعتاً باید از محدوده ریشه گیاهان نمونه برداری صورت گیرد. به طور مثال برای محصولات زراعی مثل گندم عمق توسعه ریشه با عمق توسعه باغاتی مثل پسته بسیار تفاوت دارد.

در ادامه مقاله در مورد هر یک از محصولات زراعی، باغی و گلخانه روشهای نمونه برداری توضیح داده شده است.

نمونه برداری خاک زراعی

این روش نمونه برداری مناسب برای خاک تمامی محصولات زراعی شامل: گندم، پنبه، سبزیکاری و صیفیکاری است.

بهترین روش برای نمونه برداری از خاک زراعی، روش w می‌باشد. در این روش نمونه بردار از یک گوشه زمین وارد شده، سپس به صورت w حداقل از 10 الی 15 نقطه (پس از کنار زدن 5 سانتی‌متر خاک سطح) با بیل تا عمق 30 سانتی‌متری نمونه برداری می‌کند.

توجه: خاک‌های نمونه برداری شده را با هم خوب مخلوط کنید. از مخلوط خاک یک نمونه به وزن تقریبی 1 کیلوگرم در کیسه پلاستیکی تمیز بریزید، سپس به آزمایشگاه انتقال دهید.

نمونه برداری خاک گلخانه

از هر 1000 متر مربع، نمونه خاک از عمق 0-30 سانتی‌متری برداشته شود. نمونه برداری باید بصورت مرکب و تصادفی انجام گیرد به این ترتیب که از حدود 5 نقطه بصورت تصادفی تا عمق 30 سانتی‌متر کنده، سپس خاک 5 نقطه را با هم مخلوط کرده و حداقل یک کیلوگرم از این مخلوط به آزمایشگاه ارسال گردد. درگلخانه‌هایی که قبلا کشت صورت گرفته بهتر است پس از شخم زدن گلخانه نمونه برداری صورت گیرد.

نمونه برداری خاک باغات مثمر (گیلاس، سیب، انار، انگور و..)

به طور کلی تا 10 هکتار مساحت زمین، یک قطعه در نظر گرفته می شود و یک نمونه برداری دو عمقی از هر قطعه کفایت می کند. به این صورت که ابتدا قطعات زمین مشخص می شود و از هر قطعه 3 الی4 نقطه انتخاب و از سایه انداز درخت نمونه برداری از دو عمق0-30 و30-60 انجام شود. سپس خاک عمق‌های مختلف به صورت جداگانه: یک نمونه از عمق 0-30 و یک نمونه از عمق 30-60 به آزمایشگاه فرستاده شود. توجه: قبل از نمونه برداری 5 سانتی‌متر از سطح خاک کنار زده شود. اگر در پای درخت کود دامی ریخته باشد، پس از تمیز کردن خاک اقدام به نمونه برداری کنید. به هیچ عنوان نباید خاک عمق 30-0 با خاک عمق60-30 مخلوط شود. از مکان‌هایی که حالت ماندابی دارند و کناره‌های جوی و رود، نمونه برداری نکنید.

نمونه برداری خاک باغات پسته

به طور کلی تا 10 هکتار مساحت زمین، یک قطعه در نظر گرفته می شود و یک نمونه برداری دو عمقی از هر قطعه کفایت می کند. به این صورت که ابتدا قطعات زمین مشخص می شود و از هر قطعه 3 الی4 نقطه می‌کنیم. از سایه‌انداز درخت نمونه‌برداری از دو عمق 0-40 و 40-100 سانتی‌متر انجام شود. سپس خاک عمق‌های مختلف به صورت جداگانه؛ یک نمونه از عمق 0-40 و یک نمونه از عمق 40-100 به آزمایشگاه فرستاده شود. توجه: قبل از نمونه‌برداری 5 سانتی‌متر از سطح خاک کنار زده شود. اگر در پای درخت کود دامی ریخته باشد، پس از تمیز کردن خاک اقدام به نمونه‌برداری کنید. نباید خاک عمق 40-0 با خاک عمق 40-100 مخلوط شود. از مکان‌هایی که حالت ماندایی دارند و کناره‌های جوی و رود، نمونه‌برداری نکنید.

 

نمونه برداری از برگ درختان پسته و غیر پسته

نمونه برداری از برگ درختان و همچنین برگ درخت پسته

نحوه نمونه برداری از برگ درختان
در باغات به دلیل وسیع بودن عمق پراکنش ریشه ها و  طولانی بودن فصل رشد گیاه، تجزیه گیاه بر تجزیه خاک برتری دارد.
به همین دلیل پیشنهاد می شود که هر ساله نمونه های برگ تهیه شده و برای تجزیه به ازمایشگاه فرستاده شود، تا بتوان بر اساس آن توصیه کودی سالانه انجام داد و اطلاعات لازم از شرایط و روند جذب عناصر غذایی بدست اورد.

نکات مهم درنمونه برداری از برگ درختان
1. زمان نمونه برداری اکثر درختان تیرماه است.
2. نمونه برگ ارقام مختلف با یک دیگر مخلوط نشوند.
3. قبل از نمونه برداری، باید به درختانی که دارای اسیب های فیزیکی جوندگان و سرمازدی یا مشکل آب گرفتکی هستند توجه نموده و از آنها نمونه برداری نکنید.
4. برای هر نمونه 30 عدد برگ تهیه شود.
5. نمونه ها از قسمت مختلف و میانی تاج درخت تهیه شود (از پا جوش ها و تنه جوش ها نبایستی نمونه تهیه شود).
6. برای نمونه برداری از برگ های وسط شاخه های تازه رشد یافته به همراه دمبرگ فصل جاری استفاده شود.
7. از اطراف خوشه نمونه برداری نکنید..
8. از هر شاخه نباید بیش از 2 برگ تهیه نمود.

روش ارسال نمونه به آزمایشگاه

 

اولین نکته در مورد ارسال نمونه خاک با آزمایشگاه این است که ارسال نمونه از سراسر ایران کاملاً رایگان است.

از هر عمق خاک مقدار یک کیلوگرم کفایت می کند؛ برای مثال برای باغات که در 2 عموق نمونه برداری می کنیم. از هر عمق یک کیلو و در نهایت ۲ کیلوگرم را به راحتی می توانید از طریق پست، تیپاکس و یا هر روش دیگری برای ما به آدرس زیر ارسال کنید.

هزینه ارسال نمونه به شما عودت داده می شود.

خراسان شمالی، اسفراین، خیابان مطهری، بین مطهری ۲۶ و ۲۸، خدمات کشاورزی کیمیاکشت کد پستی: ۹۶۶۱۶۶۵۶۹۴

مشاوره رایگان بعد از آزمایش با دکتر سودمند