در این مقاله با راه های شیرین و درشت شدن گیلاس آشنا می شوید. درخت گیلاس یکی از درختان مثمر بوده که در اوایل فصل بهار شکوفه و در اوایل تیر و اواخر اردیبهشت شروع به میوه دهی میکند. این درخت از گونه آلوسانان است و معمولاً در مناطق با دمای ملایم و رطوبت کم یافت میشود. میوه گیلاس دارای طعم ترش و شیرین بوده و در بسیاری از غذاها و دسرها مورد استفاده قرار میگیرد. این میوه غنی از ویتامین C و آنتی اکسیدان ها است که برای سلامتی بدن مانند کنترل عضله قلب، کاهش قند خون و تنظیم کلسترول بسیار مفید میباشد. برداشت میوه گیلاس صد و بیست روز پس از شکوفه دهی دقیقاً زمانی که میوه به رنگ قرمز یا زرد تیره تغییر کرده و کاملاً رسیده، صورت میگیرد.
درخت گیلاس چند سال یکبار میوه میدهد؟
اگر چه درخت گیلاس از همان سال ابتدایی کاشت باردهی را آغاز نمیکند، اما این درخت پس از رسیدن به سن بلوغ هرسال یک بار میوه میدهد. ولی زمان برداشت میوه بسته به شرایط اقلیمی و مراقبت های لازم متغیر است. عمر مفید این درختان نیز بسته به نژاد و رقم از 20 تا 40 سال میباشد. در حال حاضر انواع مختلفی مانند گیلاس سیاه، گیلاس قرمز و زرد ارومیه، گیلاس تک دانه مشهد، گیلاس سفید رضائیه، گیلاس بینگ و بسیاری موارد دیگر از درختان گیلاس وجود دارند که هر یک شرایط و ویژگیهای مختص به خود را داشته، بنابراین برای کاشت، داشت و برداشت میوه آنها نیاز به کسب اطلاعات دارید. توصیه می شود در این مورد به مقاله آشنایی با انواع درخت گیلاس مراجعه نمایید.
درخت گیلاس پس از چند سال میوه میدهد
درخت گیلاس یکی از درختان محبوب باغبانان است که پس از چند سال رشد، شروع به میوه دهی میکند. این درختان معمولاً بعد از 3 تا 5 سال از زمان کاشت، میوه دهی را آغاز و در طول دوره رشد خود، اگر با کوددهی مناسب، خاک حاصلخیز و سرمای مناسب در دوره استراحت مواجه شوند، میوههای خوشمزه و آبداری تولید میکنند. ولی پس از 15 سال، بهرهوری این درخت ها به تدریج کاهش یافته و ممکن است، میوهها کمتری روی شاخهها دیده شود. بدین ترتیب باغبانان باید به آبیاری منظم، تغذیه مناسب، هرس و مبارزه با آفات و بیماریها توجه کنند تا بهرهوری و میوه دهی این درختان را حفظ نمایند.
راه های شیرین شدن میوه گیلاس
انتخاب نژاد مناسب مانند گیلاس سیاه، زرد و قرمز ارومیه و بینگ یکی از مهمترین راه های برداشت میوه گیلاس شیرین است. چرا که در کشور ما دو نوع گیلاس شیرین و گیلاس ترش وجود دارد که نوع شیرین به صورت تازه خوری و نوع ترش بیشتر به منظور فرآوری و تهیه غذا استفاده میشود. بعد از این برای رسیدن به محصولی شیرین توصیه میشود از کودهای کلسیمی و کودهای پتاس بالا به صورت محلول پاشی و آبیاری بعد از تشکیل میوه و تا رسیدن میوه استفاده نمایید.
البته اگر تمایل به برداشت گیلاسهایی شیرین دارید، چارهای جز مراقبت اصولی نیز نیست در ادامه این مراقبت ها را فهرست میکنیم.
- دریافت نور کافی به کمک هرس و توجه به فاصلۀ مناسب بین درختان در زمان کاشت
- کنترل آفات و بیماریها با هدف جلوگیری از تغذیه شیرۀ نباتی درخت
- تنظیم برنامه آبیاری با توجه به سن درخت، بافت خاک، فصل و اقلیم منطقه
- خاک مناسب حاصلخیز با تهویه و زهکشی مناسب و دارای درجه شوری پایین (Ec)
- تأمین عناصر غذایی میکرو و ماکرو و استفاده از اسید آمینه های ضروری
راه های درشت شدن میوه درخت گیلاس
برای درشت شدن میوه درخت گیلاس باغبان تمهیدی بهتر از انتخاب کود مناسب برای این منظور ندارند. کودهای درشتی حاوی مقدار زیادی پتاسیم مانند کود پتاس بالا (K60) مایع شوک، کود پتاس بالا (K66) مایع جنریت و کود مولتی کمپلکس جنریت بوده که با افزایش رشد سلولی میوه و تنظیم فشار اسمزی، سبب درشتی و ارتقا تناژ گیلاس میشوند. بهترین زمان استفاده از این کودها مرحله شروع ابتدایی رشد میوه گیلاس و فندقی شدن و نحوه استفاده به دو صورت آبیاری و محلول پاشی میباشد. میزان استفاده از کود در روش محلول پاشی 2 لیتر از کود در ترکیب با 1000 لیتر آب و در روش آبیاری 5 لیتر از کود با میزان مناسبی از آب بدون کلر است. البته توجه به ایجاد شرایط مناسب دیگر مانند آبیاری کافی، تراکم کشت، خاک مناسب، انتخاب ارقام کیفی، نور و دمای کافی نیز برای رسیدن به گیلاس های درشت الزامی است.
جلوگیری از کرم خوردگی میوه گیلاس
کرم خوردگی میوه گیلاس یکی از مشکلات شایعی است که سبب افت کیفیت و کمیت محصول میشود. این مسئله باعث ایجاد تلفات اقتصادی برای کشاورزان شده، بنابراین مبارزه با این مشکل اهمیت ویژهای دارد. در این بخش به بررسی راهکارهای جلوگیری از کرم خوردگی میوه گیلاس در باغات پرداخته خواهد شد.
- شناخت انواع کرمهای میوه گیلاس:
ابتدا باید کرمهای خوراکی میوه گیلاس را به خوبی شناخت تا بتوان به طرق مؤثری برای کنترل آنها دستیافت. از رایجترین آفاتی که باغات گیلاس را تهدید میکنند باید به مگس گیلاس، کنه قرمز اروپایی، کرم سفید ریشه، سرخرطومی، کرم برگخوار، شتهها و شپشکها و کرم خراط یا پروانه فری اشاره نمود.
- استفاده از روشهای طبیعی برای کنترل کرمها:
با توجه به اینکه آفات درخت گیلاس در مراحل نهایی رشد محصول مشاهده شده و از زمان سم پاشی تا برداشت فرصت زیادی نبوده استفاده از روش های طبیعی به عنوان یک راهحل مؤثر برای کنترل کرمهای خوراکی میوه گیلاس مورد استفاده قرار میگیرد. هرس اصولی، انتخاب ارقام مقاوم، استفاده از علف های هرز بلند، ساخت یخ آب زمستانه در سایه انداز درخت، پوشش توری با سوراخهای ریز بر روی درختان و نصب تله های زردرنگ چسبناک به همراه فرومونهای جلبکننده از رایجترین این روش ها است.
- به کارگیری علفکشها و سم پاشی:
با شخم زمستانه و مصرف سموم تدخینی مثل دورسبان و سم پاشی و مبارزه شیمیایی با دقت کافی و در زمان مناسب به راحتی شفیرههای زمستان گذران را نابود کرده و از تبدیل آنها به حشره کامل و همچنین اثرات سوء سم پاشی نیز جلوگیری مینماییم.
- استفاده از فناوریهای پیشرفته:
از جمله فناوریها در زمینۀ کنترل کرم های میوه گیلاس، استفاده از سیستمهای هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء است. این سیستمها به طور خودکار کرمها را شناسایی کرده و به دستگاههای کنترلی ارسال میکنند تا اقدامات لازم توسط باغداران برای کنترل آنها انجام شود. همچنین استفاده از دوربینهای حرارتی و سنسورها نیز در تشخیص حضور کرمها به کمک تغییرات دما و رطوبت موجود در محیط، توانمند هستند.
سؤالات متداول
- روش تکثیر گیلاس در باغات بیشتر به چه صورت است؟
برای تکثیر گیلاس در باغات، دو روش متداول وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. روش اول کاشت بذر است که نیاز به زمان و صبر بیشتری دارد. در این روش، بذرها باید در شرایط مناسبی کاشته شده و پس از رشد، نهالها به باغ انتقال داده شوند. ولی روش دوم، یعنی پیوند زدن، امکان تولید نهالهای گیلاس با ویژگی های مشخص را فراهم میکند. در این روش، از شاخههای گیلاسهای بالغ برای پیوند زدن نهال های جدید استفاده میشود.
- انواع ارقام نهال گیلاس پرطرفدار در کشور ایران شامل چه مواردی هستند؟
نژاد گیلاس تک دانه مشهد یکی از محبوب ترین انواع گیلاس در ایران است که با طعم شیرین و زیبایی برجسته، شناخته میشود. گیلاس سیاه نیز یکی دیگر از پرطرفدارترین ارقام بوده که بارنگ تیره و طعم شیرین خود مشتریان زیادی را جذب میکند. گیلاس صورتی لواسان، گیلاس قرمز و زرد ارومیه، گیلاس سیاه تک دانه، گیلاس جامائیکا، گیلاس صورتی و گیلاس تلخ نیز انواع دیگری از گیلاس هستند که هرکدام با ویژگیهای خاص خود مورد توجه قرار دارند.