تأثیر نمک بر درخت انار
14 شهریور, 1402
زعفران از معدود گیاهانی است که چرخه رشد متفاوتی نسبت به سایر محصولات زراعی دارد. با آغاز پاییز و کاهش دما، نخستین نشانه‌های بیدار شدن پیاز نمایان می‌شود؛ در این زمان، بیشتر کشاورزان می‌پرسند که آیا زعفران اول گل می دهد یا برگ؟ پاسخ علمی کاملاً مشخص است: زعفران ابتدا گل می‌دهد و سپس برگ سبز می‌شود.
علت این پدیده در ساختمان داخلی پیاز نهفته است. پیاز زعفران در دوره خواب تابستان، مقدار زیادی مواد غذایی در خود ذخیره می‌کند. وقتی آبیاری اول انجام می‌شود و دما معتدل می‌گردد، جوانه‌های گل تحریک شده و زودتر از برگ‌ها از خاک بیرون می‌آیند. حدود ۱۰ تا ۱۵ روز بعد، برگ‌ها شروع به رشد می‌کنند تا مواد آلی لازم را برای پیاز سال آینده فراهم کنند.
اگر در مزرعه‌ای برگ پیش از گل دیده شود، نشانه ضعف تغذیه‌ای و کمبود فسفر و پتاسیم است. استفاده از کود مایع ماهی کیمیاکشت با فسفر بالا (۲۰ تا ۲۵ لیتر در هکتار) کمک می‌کند که رشد گل‌ها تقویت و ترتیب طبیعی حفظ شود.
گلدهی پیش از برگ در زعفران، یک راز مهم در عملکرد بالای مزارع است. این ویژگی در ظاهر ساده اما در واقع نشانگر سلامت کامل پیاز می‌باشد. پیاز سالم، انرژی کافی در خود دارد و همین انرژی موجب می‌شود گل‌ها پیش از برگ‌ها ظاهر شوند.
علم فیزیولوژی رشد زعفران بیان می‌کند که جوانه‌های گل درون پیاز از تابستان شکل می‌گیرند و برای فعال شدن فقط به رطوبت و دمای مناسب نیاز دارند. بنابراین هرچه شرایط آبیاری اول دقیق‌تر انجام شود، گلدهی زودتر و پُرگل‌تر خواهد بود.
در مزارعی که آبیاری دیر یا تغذیه ناقص صورت گیرد، پیاز ضعیف شده و ممکن است برگ قبل از گل رشد کند. با تقویت زمین به کمک کود مایع ماهی کیمیاکشت که منبع طبیعی فسفر و پتاس است، می‌توان این مشکل را برطرف کرد. فسفر به رشد جوانه‌های گل کمک کرده و انرژی پیاز را فعال می‌سازد.
گل و برگ زعفران، هر دو بخش حیاتی در چرخه رشد گیاه هستند اما زمان ظاهر شدنشان پیام مهمی برای کشاورز دارد.
از نگاه متخصصان گیاه‌پزشکی، این تفاوت بهترین شاخص برای ارزیابی وضعیت تغذیه‌ای مزرعه است. بنابراین پیشنهاد می‌شود پیش از آبیاری اول، کود فسفر بالا و محلول ماهی کیمیاکشت استفاده شود تا گلدهی طبیعی برگردد.
🌟 اول گل، بعد برگ؛ این قانون طلایی رشد زعفران است. اما چرا؟
در پیاز زعفران دو نوع جوانه وجود دارد: جوانه گل و جوانه برگ. جوانه گل درون پیاز پایین‌تر قرار گرفته و زودتر تحریک می‌شود، به همین دلیل هنگام خنکی و رطوبت پاییز، اول گل ظاهر می‌شود. برای اینکه تعداد گل‌ها بالا باشد باید:
بهترین ترکیب برای گلدهی بالا کود مایع ماهی کیمیاکشت است. فسفر محلول در این کود جوانه‌های گل را فعال کرده و پتاسیم باعث استحکام رنگ بنفش گل‌ها می‌شود.
پس راز گلدهی پیش از برگ در تغذیه و زمان‌بندی دقیق نهفته است.
اگر در مزرعه‌ای مشاهده کردید که پیش از باز شدن گل‌ها، برگ بیرون آمده است، باید دانست که پیاز در حالت ضعف تغذیه قرار دارد. چنین وضعیتی به معنای کمبود فسفر، پتاسیم و احتمالاً آبیاری دیرهنگام است.
برگ زودرس به‌تنهایی عیب محسوب نمی‌شود ولی نشانه‌ای از پایین بودن انرژی در پیاز است. در این حالت گلدهی کاهش یافته و عملکرد اقتصادی مزرعه پایین می‌آید.
توصیه می‌شود در اسرع وقت با محلول ماهی فسفر بالا کیمیاکشت (۲۰ تا ۲۵ لیتر در هکتار) مزرعه را تغذیه کنید. این کار باعث تحریک مجدد جوانه‌های گل و بازگشت روند طبیعی رشد خواهد شد.
تحلیل علمی ساختار پیاز زعفران نشان می‌دهد که جوانه گل در مرکز پیاز قرار گرفته و زودتر از جوانه برگ به تحریک دما و رطوبت پاسخ می‌دهد. از نظر فیزیولوژیک، پیاز زعفران پس از آبیاری اول، انرژی ذخیره‌شده را تخلیه می‌کند و این انرژی مستقیماً صرف تشکیل گل می‌شود.
درواقع گلدهی قبل از برگ استراتژی بقای گیاه است تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن بذر (سه کلاله قرمز) را ایجاد کند. پس از آن، برگ‌ها ظاهر می‌شوند تا با فتوسنتز مواد غذایی برای سال آینده فراهم کنند. هر عاملی که این ترتیب را بر هم بزند (مثل کمبود فسفر، آبیاری نادرست یا خاک سنگین) موجب افت گلدهی می‌شود.
وقتی زعفران قبل از گل برگ می‌دهد، معمولاً پیاز از نظر فسفر، پتاسیم یا روی دچار فقر غذایی است. این عناصر در تابستان درون پیاز ذخیره می‌شوند و نقش مستقیم در تحریک جوانه‌های گل دارند.
نبود فسفر کافی باعث می‌شود پیاز فقط رشد رویشی کند و گل ندهد. کمبود روی نیز بر انتقال انرژی در سلول‌ها تأثیر دارد. خاک‌های شور، سنگین یا آبیاری دیرهنگام هم وضعیت را وخیم‌تر می‌کنند.
چرخه رشد زعفران شامل پنج مرحله است:
در مرحله بیداری، دمای مناسب و رطوبت آبیاری اولین عامل تحریک گلدهی است، بنابراین در ۹۰٪ مزارع، گل‌ها پیش از برگ‌ها ظاهر می‌شوند. حدود دو هفته پس از پایان گلدهی، برگ‌ها بیرون می‌آیند و تا اردیبهشت‌ماه فعال می‌مانند.
برگ‌ها مواد فتوسنتز شده را درون پیاز ذخیره می‌کنند. اگر تغذیه ناقص باشد، مرحله گلدهی کاهش یافته و انرژی جوانه‌های برگ بیشتر فعال می‌شود. با استفاده از ترکیب کود ماهی و هیومیک اسید کیمیاکشت، می‌توان مراحل را هم‌زمان به تعادل رساند تا عملکرد سال بعد نیز حفظ شود.
زمان گلدهی به دمای خاک، نوع پیاز و تاریخ آبیاری بستگی دارد. اگر آبیاری اول در نیمه دوم مهر انجام شود، معمولاً در فاصله ۱۰ تا ۱۵ روز بعد، گل‌ها از خاک بیرون می‌آیند و ۳ تا ۵ روز شکوفا می‌مانند.
پس از پایان برداشت گل، برگ‌های سبز و باریک ظاهر می‌شوند که تا بهار سال آینده باقی می‌مانند. این برگ‌ها با فتوسنتز، مواد آلی را برای تقویت پیاز جدید تأمین می‌کنند.
در شرایط طبیعی، زعفران همیشه ابتدا گل می‌دهد و سپس برگ می‌آورد. اما تغییر دما، خشکی خاک و تغذیه ضعیف می‌تواند این نظم را بر هم زند.
عوامل اصلی تغییر در ترتیب رشد گل زعفران:
برای حفظ الگوی طبیعی، باید کود فسفر بالا و پتاسیم محلول قبل از آبیاری اول مصرف شود. کود مایع ماهی کیمیاکشت با قابلیت جذب سریع در خاک، این تعادل را ایجاد می‌کند. زعفرانی که مطابق چرخه طبیعی گل دهد، پربازده و با کیفیت برتر است.
دسته بندی محصولات