در این مقاله قصد داریم بهترین کود برای مرحله حساس زاج آب زعفران را معرفی کنیم. این مقاله به کشاورزان کمک میکند تا گام به گام به ترکیب ایدهآلی برای زاج آب برسند. در واقع زاج آب یک برنامه تخصصی تقویت پیاز زعفران برای رسیدن به حداکثر برداشت است که نقشی کلیدی در رشد و تقویت پیاز زعفران دارد.
همچنین کیفیت آن را افزایش میدهد و مقاومت زعفران را در برابر بیماریها افزایش میدهد.در این برنامه ترکیب ویژۀ کودهای NPK، ریزمغذیها و مواد آلی مورد نیاز پیاز زعفران، گلدهی پربار سال آینده زعفران را تضمین میکند.
زاج آب؛ نقطه عطف تغذیه زعفران
زعفران (Crocus sativus)، گیاهی است که دارای چرخههای تغذیهای بسیار خاص و حساس است. مدیریت صحیح این نیازها برای حفظ عملکرد مزرعه در طول سالهای متوالی حیاتی است.
یکی از حیاتیترین و اغلب نادیدهگرفتهشدهترین این مراحل، مرحله زاج آب یا آبیاری دوم پس از برداشت گل است که معمولاً در اواخر آبان تا اواخر آذرماه (بسته به منطقه و شرایط آب و هوایی) انجام میگیرد.
مرحله زاج آب چه اهمیتی دارد؟
پیاز زعفران پس از اتمام دوره گلدهی (که مصرف انرژی بالایی را به همراه داشته)، وارد فاز تثبیت و ذخیرهسازی میشود. در این مرحله، انرژی لازم برای رشد غدههای مادری و تولید پیازهای دختری (پیازهای جدید) تأمین میشود. کیفیت و کمیت این پیازهای دختری مستقیماً تعیینکننده تعداد و تراکم گلها در سال زراعی بعد خواهد بود.
مرحله گلدهی، با وجود کوتاهی دوره، ذخایر غذایی پیاز را تا حد زیادی مصرف میکند. زاج آب فرصتی طلایی برای جبران سریع این کمبودها و فراهم آوردن ذخایر لازم برای تشکیل جوانههای سال بعد است.
تقویت پیاز در این مرحله باعث افزایش مقاومت آن در برابر تنشهای محیطی زمستان و کاهش پدیده «پوکی» یا کاهش تراکم در سالهای بعد هم میشود.
بهترین زمان برای زاج آب زعفران؛ زمان ایدهآل
موفقیت در زراعت زعفران نیازمند یک برنامه کودی مدون است و زاج آب یکی از مراحل حساس آن محسوب میشود.
مرحله زاج آب (آبیاری دوم) باید به گونهای تنظیم شود که پیاز فرصت کافی برای جذب مؤثر عناصر غذایی پیش از شروع سرمای شدید زمستانی را داشته باشد. با توجه به سرد شدن نسبی هوا و کاهش فعالیتهای بیولوژیکی خاک، مواد مغذی باید به فرمهایی عرضه شوند که قابلیت جذب سریع توسط ریشههای آسیبدیده پس از برداشت را داشته باشند.
بهترین زمان برای آبیاری دوم زعفران، پس از اتمام دوره گلدهی و بلافاصله بعد از آخرین برداشت گل زعفران است. در این زمان پیازها تمام انرژی خود را صرف تولید گل کردهاند و نیازمند تقویت هستند تا تکثیر شوند و پیازهای دختری را برای تولید زعفران بیشتر در سال زراعی آینده به وجود بیاورند.
به این منظور آبیاری به همراه ترکیب خاصی از کودها انجام میشود. بهترین زمان با توجه به شرایط هر منطقه به طور تقریبی از اوایل آبان ماه تا اوایل آذر ماه است.
به طور خلاصه میتوان گفت تشخیص بهترین زمان برای زاج آب زعفران، از روی پایان دوره گلدهی، تغییر رنگ برگها به رنگ سبز تیره و رشد برگهای سبز و ساقه به ارتفاع 10 تا 15 سانتیمتر (اغلب در مزارع بدون گل) مشخص میشود.
مراحل اجرای زاج آب زعفران
مدیریت صحیح اجرای برنامه کودی در مرحله زاج آب، به اندازه فرمول شیمیایی آن اهمیت دارد.
آمادهسازی زمین و آمادهسازی محلول کودها باید به دقت انجام شود. بهتر است زمین کرتبندی شود تا ترکیب آب و کود به خوبی به تمام قسمتهای مزرعه برسد. بین کرتها نیز جویهایی برای عبور آب در نظر گرفته شود. در روشهای نوین آبیاری باید دقت شود محلول آب و کود قابلیت حلالیت صددرصدی داشته باشد تا کوددهی به نحو مطلوب و از طریق نوارهای آبیاری صورت بگیرد.
- ابتدا باید یک آبیاری سبک و سطحی انجام شود باشد و محلول کودی به صورت یکنواخت در تمام زمین توزیع گردد.
- میتوان پس از انجام نیمی از آبیاری، نیم دیگر را با محلول آب و کود انجام داد؛ زیرا به این صورت زمین مرطوب میشود و محلول کودی بدون هدررفت در اختیاز پیاز زعفران قرار میگیرد.
🌟 نکته: باید از آبیاری سنگین و عمیق خودداری شود و موجب هدررفت کود و غرقابی شدن محل ریشه و پیاز زعفران میشود.
🌟 نکته: انجام آبیاری در زمان نادرست و برخورد با سرمای زمستانه، عدم توجه به ترکیب مناسب و استفاده از کودهای تکعنصری، عدم توجه به قابلیت اختلاطپذیری کودها، انتخاب ترکیب نادرست بدون توجه به آزمایش خاک فرصت تغذیه پیاز زعفران را از بین میبرد و آسیبهای جدی به دنبال دارد.
اجرای صحیح زاج آب؛ تأثیر مستقیم بر شاخصهای عملکردی
اجرای صحیح زاج آب باعث تقویت پیاز زعفران میشود و بر سه شاخص کلیدی در سال بعد تأثیر میگذارد که عبارتاند از:
- قطر پیاز: پیازهای قویتر به قطر بیشتری میرسند.
- تعداد پیاز دختری: هر پیاز مادری در سال بعد به چندین پیاز کوچکتر تقسیم میشود؛ کوددهی مناسب این تعداد را افزایش میدهد.
- تراکم کلاله: بهبود جذب عناصر غذایی پایه در این مرحله، باعث میشود پیاز سال بعد بتواند انرژی بیشتری را صرف تولید کلالههای (گلها) با کیفیت و طول بیشتر کند.
بهترین کود برای زاج آب زعفران: فرمول ایدهآل
در مرحله زاج آب، اولویت تغذیهای از رشد رویشی به سمت تولید و ذخیرهسازی تغییر مسیر میدهد؛ بنابراین، کود ایدهآل باید تعادل خاصی بین عناصر اصلی برقرار سازد و بر تقویت پیاز (به جای رشد شاخ و برگ) تمرکز کند.
برای رسیدن به این هدف، عناصر اصلی (NPK) همان استراتژی جذب سریع را به عهده دارند. در مرحله زاج آب برخلاف مراحل اولیه رشد که نیتروژن نقش کلیدی دارد، پتاسیم و فسفر اهمیت محوری پیدا میکنند.
✅ پتاسیم(K): به عنوان یک تنظیمکننده فیزیولوژیکی و مقاومساز مهمترین عنصر در این مرحله است و باعث افزایش مقاومت پیاز در برابر تنشهای سرمایی و بیماریها؛ همچنین تنظیم حرکت آب و مواد غذایی در گیاه میشود و بر افزایش کیفیت و ماندگاری محصول سال بعد تأثیر مستقیم دارد.
فرم پیشنهادی عنصر پتاسیم در زاج آب سولفات پتاسیم (بدون کلر) است؛ زیرا جذب آن نسبت به کلرید پتاسیم در خاکهای شور/قلیایی بهتر است و یون کلر به پیاز آسیب نمیزند.
✅ فسفر (P): مسئول ریشهزایی و پیاززایی است و در انتقال انرژی (ATP)و توسعه سیستم ریشهای ثانویه نقش محوری دارد و جذب مواد مغذی را در طول زمستان تسهیل میکند. استفاده از عنصر فسفر در ترکیب کود زاج آب باعث تحریک تشکیل پیازهای دختری جدید میشود و به ذخیرهسازی انرژی در غده مادر کمک میکند.
فرم پیشنهادی عنصر فسفر در زاج آب، فرمهای بسیار محلول (مانند فسفاتهای محلول) است؛ زیرا تحرک فسفر در خاک سرد کم است.
✅ عنصر نیتروژن(N): یک تعدیلکننده رشد است که برای سنتز پروتئین و رشد اولیه پیازهای دختری ضروری است؛ اما مصرف بیش از حد آن در این مرحله یک اشتباه بزرگ است. نیتروژن بیش از حد باعث تحریک رشد رویشی (برگها) میشود که انرژی پیاز را هدر میدهد و منجر به تولید پیازهای نرم و آسیبپذیر در برابر سرما خواهد شد.
در کنار عناصر اصلی ترکیب زاج آب باید از کاتالیزورهای جذب یا همان عناصر ریزمغذی و محرکهای زیستی بهرهمند باشد؛ درحقیقت بهترین کود برای زاج آب، یک ترکیب کامل است که حاوی ریزمغذیهایی باشد که در فرآیندهای فیزیولوژیکی پیاز نقشی حیاتی دارند. از جمله عناصر میکرو یا ریزمغذی عنصر روی(Zn) و منگنز(Mn) و آهن(Fe) هستند.
عناصر روی و منگنز در فرآیندهای آنزیمی دخیل در متابولیسم قندها و ذخیرهسازی آنها در پیاز نقش دارند و کمبود آنها مستقیماً بر تراکم و اندازه گل تأثیر میگذارد. عنصر آهن اگرچه به طور مستقیم در پیاززایی دخیل نیست؛ اما برای تقویت فتوسنتز در برگهای باقیمانده و تولید مواد اولیه ذخیرهسازی ضروری است. استفاده از فرمهای کلاته EDTA برای جذب در شرایط دمایی پایینتر توصیه میشود.
در کنار عناصر ماکرو و میکرو ترکیب زاج آب باید از هیومیک اسید و فولویک اسیدها (مواد آلی) بهرهمند باشد. ترکیب این مواد با کودهای معدنی در مرحله زاج آب، اثربخشی کود را چندین برابر میکند.
هیومیک اسیدها ساختار خاک را بهبود میبخشند و ظرفیت تبادل کاتیونی(CEC) را افزایش میدهند و کمک میکنند تا عناصر معدنی؛ به ویژه پتاسیم برای مدت طولانیتری در منطقه ریشه باقی بمانند و به تدریج جذب شوند.
ترکیب پیشنهادی کیمیاکشت برای زاج آب زعفران
کیمیاکشت به زعفرانکاران محترم پیشنهاد میکند در این مرحله از کودهای زیر استفاده کنند:
- کود 20 20 20 اگری پارس: افزایش سبزینگی و تأمین فسفر و پتاسیم مورد نیاز
- کود سولفات روی سینکو: افزایش تراکم گل و تضمین افزایش محصول سال آینده
- کود کلات منگنر کاپلاس آلمان: افزایش انرژی پیاز زعفران و ارتقای کیفیت و عملکرد محصول نهایی
- کود کلات آهن مگافر پلاس اسپانیایی: تأمین آهن در صورت نیاز
- کود 32 12 12 (پتاس بالا) + میکرو اگری پارس: بهبود عملکرد، افزایش مقاومت و جبران کسری ایجاد شده پس از گلدهی و تأمین ذخایر لازم برای تشکیل پیاز دختری زعفران.
- کود جلبک (AGRIKELP) اگری کم ترکیه: محرک قوی رشد، افزایش جذب عناصر و بهبود کمیت و کیفیت محصول نهایی
- کود هیومیک اسید اگری پارس: افزایش جذب عناصر از طریق کلاتهسازی و بهبود ساختار فیزیکی خاک
معرفی محصول کود زاج آب زعفران
780,000
10% قیمت اصلی: 780,000 بود.700,000
قیمت فعلی: 700,000 .
15 در انبار
1,700,000
8% قیمت اصلی: 1,700,000 بود.1,560,000
قیمت فعلی: 1,560,000 .
6 در انبار
4,425,000
3% قیمت اصلی: 4,425,000 بود.4,300,000
قیمت فعلی: 4,300,000 .
1 در انبار
235,000
4% قیمت اصلی: 235,000 بود.225,000
قیمت فعلی: 225,000 .
31 در انبار
248,000
13% قیمت اصلی: 248,000 بود.215,000
قیمت فعلی: 215,000 .
45 در انبار
مشاوره کیمیاکشت در انتخاب و خرید کود برای زاج آب زعفران
دقت در انتخاب کود، استفاده از ترکیب شیمیایی مناسب و به اندازه و مدیریت صحیح اجرای برنامه کودی در مرحله زاج آب در کنار هم، اثرگذاری مرحله زاج آب را تضمین مینماید. اگر هدف اصلی در این مرحله تقویت پیاز باشد، باید اطمینان حاصل کنیم که مقدار پتاسیم مصرفی، کسری ایجاد شده پس از گلدهی را جبران کند.
کارشناسان کیمیاکشت با ارائه مشاوره تخصصی به شما در انتخاب یک ترکیب کودی ایدهآل کمک میکنند و شما کشاورزان عزیز میتوانید با مراجعه به سایت فروشگاه کیمیاکشت ضمن اطمینان از اصالت، کیفیت و قیمت کالا، خریدی راحت و آسان را تجربه نمایید
سؤالات متداول کود زاج آب زعفران
1- منظور از زاج آب در کشاورزی زعفران دقیقاً چیست؟
زاج آب به مرحله آبیاری ویژهای اطلاق میشود که دقیقاً پس از اتمام آخرین مرحله برداشت گلهای زعفران انجام میگیرد.
هدف اصلی این آبیاری، تأمین رطوبت لازم برای تغذیه و رشد مجدد پیاز (بخش زیرزمینی گیاه) جهت ذخیره مواد مغذی برای دوره گلدهی سال آینده است.
2- چه زمانی دقیقاً باید زاج آب انجام شود؟
بهترین زمان، در پایان کامل دوره گلدهی و پس از آخرین برداشت گل است؛ به طور تقریبی از اوایل آبان تا اوایل آذرماه.
از نشانههای زمان مناسب میتوان به رشد برگهای سبز تا حدود ۱۰ سانتیمتر و تغییر رنگ برگها به رنگ سبز تیره در این موقع اشاره کرد.
3- چه نوع کودهایی برای زاج آب زعفران بهتر هستند و نسبت مصرف چقدر است؟
بهترین کود برای زاج آب زعفران، ترکیبی از کودهای مخصوص است. این ترکیب به طور معمول شامل کودهای پتاس بالا،
کودهای NPK متعادل (20- 20- 20)، کودهای میکرو، اسید هیومیک و کود جلبک دریایی است و باید بر اساس نوع خاک و توصیههای کارشناس تنظیم شود.
4- اگر مرحله زاج آب انجام نشود، چه عواقبی برای مزرعه زعفران خواهد داشت؟
عدم انجام زاج آب منجر به ضعف شدید پیازها، کاهش تعداد گلها در سال بعد، کوچک شدن پیازها و افزایش حساسیت مزرعه به آفات و بیماریها میشود.
5- زاج آب چه تفاوتی با آبیاری زمستانه زعفران دارد؟
آبیاری زمستانه (معمولاً پس از خواب زمستانی گیاه) برای فعالسازی مجدد است و غالباً با هدف تأمین رطوبت صورت میگیرد؛ اما زاج آب یک مرحله تقویتی و تخصصی پس از برداشت است که مستقیماً بر تولید پیاز سال بعد تمرکز دارد.
انتخاب بهترین کود برای زاج آب زعفران تصمیمی استراتژیک است که آینده عملکرد مزرعه را رقم میزند. انتخاب کود در این مرحله نباید فقط بر اساس فرمول عمومی NPK باشد، بلکه باید یک ترکیب تخصصی باشد که با تأکید بر پتاسیم و فسفر بالا، همراه با ریزمغذیهای کلاته شده و محرکهای زیستی، به طور مستقیم فرآیند تقویت و تکثیر پیاز را هدف قرار دهد و عملکرد بهینه و مطلوب را تضمین نماید.
اجرای دقیق این برنامه تغذیهای در دوره حساس زاج آب، ضامن برداشتهای متوالی با کیفیت و عملکرد حداکثری در سالهای آتی خواهد بود.















