آشنایی با گیاه پتوس
پتوس یا پوتوس یا لوکَژبا نام علمی( Epipremnum aureum) از خانواده گلشیپوریان و بومی جزایر سلیمان است. پتوس در مناطق گرم و مرطوب جنگلی طبیعی پیدا میشود، اما به دلیل ظاهر زیبا و خواص زینتی آن، به عنوان یک گیاه آپارتمانی محبوب شده است.
این گیاه را در گلخانههای گرم نگهداری و تکثیر میکنند، ارزش تزئینی آن مرهون رنگهای ابلق مرکب زرد تند و سفید مایل به کرم است. پتوس از گیاهان آپارتمانی بالارونده است و به زیر خانواده برگانجیریوارها تعلق دارد. این گیاه رشد سریعی دارد و پس از بلند شدن ساقهها و رشد برگها میتوان یک مسیر برایش مشخص نمود و این توانایی را دارد که در مسیر مورد نظر بدون خاک و تنها با در آب ماندن رشد کند و مکان مورد نظر را به مکانی زیبا و دلانگیز مبدل سازد. پتوس علاوه بر زینت بخشیدن به محیط، به تصفیه هوا نیز کمک میکند و نقش بسزایی در تولید اکسیژن و پاکسازی هوا دارد.
پتوس نیز همچون سایر گیاهان آپارتمانی به نور، دما، رطویت و خاک مناسب نیاز دارد؛ اما آنچه زیبایی این گیاه را چشمگیرتر میکند کوددهی آن است. با اینکه پتوس یک گیاه آپارتمانی مقاوم است ولی به دلیل آبیاریهای مکرر، به تدریج عناصر و مواد غذایی خاک گلدان خود را از دست میدهد و دچار پژمردگی و بیحالی شده و طراوت و زیبایی آن رفته رفته کاهش مییابد. برای این که پتوس به رشد حداکثری خود برسد، بایستی از یک منبع غذایی کامل بهرهمند شود.
شرایط مناسب رشد گیاه پتوس
- نور مناسب پتوس
اگر پتوس در فضای باز نگهداری میشود بهتر است در یک محیط نیم سایه قرار بگیرد؛ اما به طور کلی نور زیاد و غیر مستقیم خورشید برای پتوس آپارتمانی مطلوبتر است. کمبود نور موجب رنگپریدگی برگهل میشود و چهره گیاه پتوس را زرد و بیحال نشان خواهد داد. از سوی دیگر باید دقت کرد که نور آفتاب مستقیم موجب سوزش برگهای زیبای پتوس خواهد شد.
- دما و رطوبت مناسب پتوس
با توجه به اینکه گیاه پتوس بومی مناطق گرمسیری است، رطوبت زیاد را میپسندد و رطوبت بالا باعث افزایش رشد برگهای پتوس خواهد شد و برای تأمین رطوبت میتوان از دستگاه بخور یا غبارپاشی برگها استفاده کرد.
پتوس گیاهی مقاوم است و قادر است دماهای بالا را هم تحمل کند؛ اما در دمای پایینتر از ۱۰ درجه سلسیوس و نیز تغییرات دائمی دمایی آسیب میبیند. شرایط ایدهآل دمایی برای گیاه پتوس دمای بین ۲۱ تا ۳۰ درجه سلسیوس است. دقت داشته باشید که دمای بالاتر از ۳۰ درجه، آب برگ را از طریق تعرق کاهش میدهد و باعث پژمردگی برگها میشود و دمای زیر ۱۰ درجه نیز به سیاهی برگهای پتوس منجر میگردد.
- آبیاری مناسب پتوس
بهترنی زمان آبیاری گیاه پتوس وقتی است که خاک گلدان کاملاً خشک شده باشد. مرطوب و خیس بودن دائمی خاک منجر به پوسیدگی ریشهها خواهد شد. ایجاد لکههای سیاه بر سطح برگ و فروپاشی برگهای قلبی شکل و زیبای پتوس از نشانههای آبیاری بیش از حد آن است. قهوهای شدن و خشکی حاشیه برگها نیز از علائم خشکی بیش از حد خاک است.
- خاک مناسب پتوس
خاک مناسب پتوس بهتر است شامل ترکیبی از پیت ماس، ماسه، خاک برگ و پرلیت باشد؛ پی اچ خاکی که پتوس به آن علاقهمند است، عددی بین ۶.۱ تا ۶.۵ است. این خاک راندمان جذب مواد مغذی و عناصر را توسط ریشه گیاه افزایش میدهد.
- کود مناسب پتوس
گیاهان آپارتمانی از جمله پتوسها، معمولاً برای رسیدن به رشد حداکثری، باید از یک منبع کامل که دارای عناصر ضروری فسفر، پتاسیم، ازت، ریزمغذیهایی مانند آهن، روی، کبالت، بور، منیزیم، کلسیم و مولیبدین باشند، بهرهمند شوند. پتوسها گیاهانی هستند که رشد سریعی دارند؛ بنابراین این گیاهان باید از یک برنامه منظم رشدی و تغذیهای برخوردار باشند تا زیبایی و طراوت خود را حفظ کنند. برای تأمین این عناصر، از کودهای مختلفی میتوان استفاده کرد. کوددهی تنها راه مطمئن برای دریافت عناصر درشت مغذی و ریزمغذی لازم توسط گیاه است.
بهترین کود برای پتوس
بهترین نوع کود برای پتوس و سایر گیاهان آپارتمانی انواع کودهای مایع و آهسته رهش هستند. کود مناسب برای پتوس، کودهایی با ترکیبات متعادل هستند؛ البته کود ارگانیک نیز میتواند مناسب باشد. بهتر است از کودهای مخصوص گیاهان آپارتمانی و خانگی مانند کود کامل NPK استفاده نمود که شامل نسبت مناسب و متعادلی از عناصر غذایی ضروری نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) هستند؛ همچنین کودهای حاوی عناصر مهم مانند آهن (Fe)، مس (Cu)، روی (Zn)، کلسیم (Ca)، گوگرد (S) و منیزیم (Mg) نیز توصیه میشود. هر یک از این عناصر تأثیر ویژهای در رشد و راههای پهن شدن برگ پتوس دارند.
- نیتروژن: پروتئین تولید میکند و به رشد کمک میکند.
- فسفر: بهاندازه گیاه و تولید انرژی کمک میکند.
- پتاسیم: حشرات را دفع میکند و سیستم ریشه را تقویت میکند .
- کلسیم: برای رشد گیاه ضروری است.
- منیزیم: ماده مغذی ضروری برای فتوسنتز محسوب میشود؛ زیرا هسته مولکول کلروفیل است. کمبود منیزیم باعث توقف رشد میشود.
- گوگرد: نشاسته، قندها، روغنها، چربیها و ویتامینها را سنتز میکند؛ همچنین نیتروژن برای متابولیسم به گوگرد متکی است.
انواع کود مناسب پتوس
کودهایی که برای گیاه آپارتمانی پتوس کاربرد دارند عبارتند از:
1- کودهای کامل NPK:
کود کامل با فرمول 10-10-10 یا 20-20-20 یک کود همگن است که شامل مقادیر مساوی از عناصر غذایی اصلی نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) است که به عنوان یک کود مناسب برای پتوس پیشنهاد میشود. نیتروژن موجود در این کود، در فرآیندهای تولید انرژی و ساخت اسیدهای آمینه و پروتئینها نقش دارد و موجب رشد برگی و افزایش حجم گیاه لازم میشود. فسفر بر کاهش استرس و تنشهای گیاه و توسعه سیستم ریشهای تاثیر مثبت میگذارد. پتاسیم نیز در تنظیم فعالیت آنزیمها، رشد و تقسیم سلولها و تنظیم حمل و نقل آب و مواد مغذی نقش دارد و در دفع حشرات تأثیر دارد. با استفاده منظم از این کود، میتوان تغذیه مناسبی برای گیاه فراهم کنید.
2- کود اسید هیومیک:
اسید هیومیک نوعی کود است که تمام املاح ضروری و مورد نیاز برای رشد گیاه را داراست. اسید هیومیک تأثیر زیادی در رشد گیاه پتوس دارد. این ماده باعث افزایش مقاومت گیاه، جلوگیری از سرمازدگی، بهبود ریشهزایی گیاه و جلوگیری از خشک شدن آن میشود. اسید هیومیک به سه شکل جامد، گرانوله و مایع در بازار وجود دارد. شکل جامد آن را میتوان زیر خاک گلدان قرار داد و سپس به آن آب اضافه کرد تا سریعتر جذب گیاه پتوس شود. که تمام املاح ضروری برای رشد گیاه را در خود دارد.
3- کود آهن:
کمبود آهن در پتوس با علائمی نظیر زرد و سیاه شدن برگها، قهوهای شدن کنارههای برگ، پژمرده شدن برگ و سخت شدن خاک گلدان بروز مییابد. در چنین شرایطی استفاده از کود اهن توصیه میگردد. کود آهن به دو صورت پودری و مایع وجود دارد. هنگام مصرف حتما دستورالعمل استفاده را به دقت مطالعه کنید.
4- کود جلبک دریایی:
جلبک دریایی یکی از انواع کودهای نسبتاً جدید در بازار است که تأثیر مطلوبی در رشد و تقویت پتوس دارد. این کود نقش بسزایی در پهن شدن برگ پتوس ایفا میکند. کود جلبک دریایی به دو شکل پودری و مایع وجود دارد و به شکل آبیاری و یا غبارپاشی قابل استفاده است. به طور کلی بهترین زمان محلولپاشی کود جلبک، یک الی دوبار در هفته است.
زمان کوددهی پتوس
بهترین زمان کوددهی گیاه پتوس در زمان رشد گیاه یعنی بهار و تابستان است؛ زیرا رشد اصلی در این بازه رخ میدهد و گیاه شروع به زدن جوانههای جدید میکند؛ بنابراین لازم است بر اساس رشد گیاه هر دو هفته یک بار محلولی از کودهای مناسب تهیه و استفاده نمایید. در فصول سرد یعنی پاییز و زمستان میزان رشد پتوس نیز کاهش مییابد؛ بنابراین میزان نیاز به کوددهی هم کمتر میشود و بهتر است کوددهی ماهیانه انجام پذیرد. توصیه میشود پس از کاشت مجدد پتوس با خاک تازه هم شروع به کوددهی کنید.
سؤالات متداول:
کاهش یا توقف رشد پتوس نشانه چیست؟
کاهش رشد نشان از عدم دریافت مراقبتهای لازم و کافی دارد و توقف رشد میتواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد، حتی ممکن است تجمع کود در خاک پتوس نیز منجر به کندی رشد شود؛ بنابراین بهتر است برای انتخاب کود مناسب با کارشناسان مربوطه مشورت کنید تا زیبایی محیط زندگی خود با گل و گیاهان آپارتمانی را دوچندان نمایید. کارشناسان ما در کیمیاکشت آماده ارائه مشاوره رایگان در زمینههای مختلف کشاورزی و باغبانی به شما عزیزان هستند.