راهنمای انتخاب و مصرف کود برای گوجه فرنگی

گزینش کود برای گوجه فرنگی باهدف ارتقا عملکرد و بازارپسندی در سه مرحله رشد، گلدهی و تولید میوه بر اساس برنامه و زمان کوددهی ضروری است. در این حالت گرفتن نتیجه مطلوب، حفظ سلامت گیاه، دریافت محصول پربار و کیفی میسر می‌شود. کود یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه گیاهان بوده و خرید کود آهن و استفاده از آن برای گوجه فرنگی به دلیل نیاز فراوان این گیاه به مواد مغذی بسیار مهم‌تر نیز هست.

گوجه فرنگی نیاز به مقادیر زیادی از عناصر غذایی مختلف دارند تا بتواند به‌درستی رشد کرده و محصول مطلوبی تولید کند. با توجه به اینکه گوجه فرنگی در هر مرحله از رشد به کودی متمایز با حجم مشخص نیاز دارد، طیف وسیعی از کودهای را به‌منظور رشد و باروری این گیاه باید مدنظر قرارداد.

انواع کود برای رشد سریع گوجه فرنگی

گوجه فرنگی یکی از محصولات محبوب باغبانان و کشاورزان است که در اکثر نقاط جهان کشت می‌شود. رشد سریع و بهترین عملکرد ممکن از گوجه فرنگی نیازمند مراقبت‌های ویژه و استفاده از کودهای مناسب است. در این بخش به بررسی انواع کود برای گوجه فرنگی و تأثیرات آن‌ها بر محصول خواهیم پرداخت تا بر ضرورت استفاده‌شان واقف شوید.

• کود پتاس:
  این کود حاوی پتاسیم است که یکی از عناصر مهم برای رشد و توسعه گوجه فرنگی است. استفاده از این کود بهبود کیفیت محصول و افزایش عملکرد گوجه فرنگی را به همراه دارد. از کود پتاسیم به‌عنوان بهترین محرک رشد، مبارز با تنش شوری، افزایش متابولیسم، درشت کننده گوجه فرنگی و تولید میوه باکیفیت یاد می‌شود.
• کود اوره:
  کود اوره به شکل بلورهای سفید نیز یکی از کودهای اصلی برای رشد گوجه فرنگی است. این کود حاوی اوره است که به‌عنوان یک منبع اصلی ازت برای گیاه محسوب می‌شود. استفاده از این کود بهبود زمان رشد و عملکرد گوجه فرنگی را فراهم کرده به همین دلیل از آن کشاورزان در سه مرحله تولد میوه‌ها، بعد از اولین برداشت میوه و حدود یک ماه از اولین برداشت استفاده می‌کنند.
• کود مرغی:
  کود مرغی نیز یکی دیگر از انواع کود برای گوجه فرنگی بوده که حاوی مواد آلی، ازت، فسفر و پتاسیم است و بهبود ساختار خاک و رشد گوجه فرنگی را تسهیل می‌کند. بدین ترتیب از این کود به دو روش سطحی و چال‌کود بهره می‌برند. فقط در نوع سطحی باید کوددهی همراه با آبیاری استفاده شود تا کود به‌راحتی در اختیار بوته‌ها قرار گیرد.
• کود NPK:
  کود کامل NPK که شامل ازت، فسفر و پتاسیم است، یکی از کودهای پرکاربرد برای رشد گوجه فرنگی است. این کود بهبود عملکرد و کیفیت محصول را به ارمغان آورده، اما ارتقا سطح رویش در فصل رویشی گیاه و افزایش قطر گوجه فرنگی نیز بی‌شک از اثرات خوب این کود است.
• کود کلسیم:
  کود کلسیم فوایدی چون مستحکم شدن دیواره‌ی سلولی گیاه، ارتقا فرایند جذب دیگر مواد مغذی و افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش گرمایی را با خود به همراه دارد. ازاین‌رو کلسیم نیز از انواع کود برای گوجه فرنگی بوده، اما بهبود ساختار خاک را نیز فراهم می‌کند.

بهترین کود برای گوجه فرنگی

با توجه به اینکه کود فسفر در زمان تولید نشاء (تقویت ساختار ریشه)، گلدهی (افزایش میوه) و رشد رویشی (غلبه بر کوتاه‌قدی بوته‌ها) حضورش الزامی است، یکی از انواع بهترین کود برای گوجه فرنگی شناخته می‌شود. فسفر یکی از عناصر مهمی است که برای افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌ها و شرایط نامساعد محیطی بسیار مؤثر است. این کود به گیاه کمک کرده تا به بهترین نحوه از منابع آب و مواد مغذی خاک استفاده کنند و درنتیجه رشد و توسعه بهتری داشته باشد. بدین ترتیب استفاده از کود فسفر به‌عنوان یکی از بهترین کودهای مورداستفاده برای گوجه فرنگی توصیه می‌شود تا بتوان بهترین عملکرد و محصول را از این گیاه به دست آورد.

کود شیمیایی برای گوجه فرنگی

باآنکه در کشاورزی نوین و ارگانیک بیشترین توصیه به عدم مصرف کودهای شیمیایی است، ولی به دلیل نیاز مبرم نشاء گوجه فرنگی به مواد مغذی، کشاورزان در حد معمول و پس از آزمایش خاک و بررسی شوری خاک بر اساس دستورات کارشناسان مربوطه به مصرف مقدار مشخص و در زمان تعیین‌شده از  کود شیمیایی می‌پردازند تا فواید ذیل عایدشان شود:

• افزایش رشد، اندازه و وزن گوجه فرنگی
• بهبود کیفیت و طعم گوجه فرنگی
• افزایش مقدار ویتامین‌ها و مواد مغذی
• کاهش زمان رشد و برداشت گوجه فرنگی
• کاهش هزینه‌های تولید و مراقبت از گیاه
• افزایش مدت نگهداری و عمر ماندگاری گوجه فرنگی
• افزایش مقاومت گوجه فرنگی به شرایط نامساعد محیطی
• افزایش کیفیت و تنوع محصولات گوجه فرنگی
• افزایش تولید سالانه و استفاده بهینه از منابع طبیعی برای کشت گوجه فرنگی

کود سه بیست برای گوجه فرنگی:
با استفاده از خرید کود سه بیست و استفاده از آن برای گوجه فرنگی، عملکرد گیاه را بهبود بخشیده و محصولی باکیفیت و مقاوم به بیماری‌ها به دست می‌آید. این کود باعث افزایش عملکرد و کیفیت محصول شده به‌طوری‌که گوجه فرنگی‌هایی که با استفاده از این کود کاشته شده‌اند، عطروطعم بهتری دارند و ماندگاری آن‌ها در طول زمان بیشتر است.

همچنین با استفاده از این کود برای گوجه فرنگی به کاهش هزینه‌های تولید نیز پرداخته زیرا باعث صرفه‌جویی در مصرف آب و انرژی می‌شود. درنهایت، کشاورزان با استفاده از کود سه بیست به تنوع زیستی خاک، افزایش رشد ریشه و گسترش آن و محکم شدن ساقه‌های بوته گوجه فرنگی نیز کمک خواهند کرد.
کود آهن برای گوجه فرنگی:
افزایش رشد گوجه فرنگی، بهبود کیفیت و طعم محصول، افزایش مصرف آب توسط گیاه، بهبود ساختار خاک، افزایش مقاومت گیاه به تنش‌های محیطی و افزایش محتوای عناصر مغذی در گوجه فرنگی از فواید مصرف کود آهن برای گوجه فرنگی است.

افزایش مقاومت گیاه به آلودگی‌های خوراکی، کاهش نیاز به مصرف کود‌های شیمیایی، حفظ تعادل محیط‌زیست، افزایش سودآوری باغبانی و بهبود سلامت گوجه فرنگی نیز از فواید این کود برای گوجه فرنگی می‌باشد که مصرف آن را پررونق نموده است.

طریقه مصرف و میزان کوددهی گوجه فرنگی

مقدار کود مصرفی برای گوجه فرنگی بستگی به ویژگی‌های خاک، نیاز گوجه فرنگی به عناصر غذایی، نوع کود و شرایط زمانی دارد. البته بررسی غنای خاک زیر کشت، جدول کوددهی گوجه فرنگی، آزمایش خاک و میزان شوری خاک نیز کشاورزان را در میزان و نوع مصرف کود برای گوجه فرنگی به طرز اصولی‌تری کمک می‌کند.

درواقع میزان استفاده از کودها باید به‌گونه‌ای باشد که هم از گیاه در برابر آب‌وهوای محیطی محافظت کرده و هم از مصرف بی‌رویه کود جلوگیری نماید. امروزه استفاده از کودها به دو روش محلول‌پاشی و چال‌کود رواج دارد. به خاطر داشته باشید که گیاه گوجه فرنگی در زمان نشأ، بعد از انتقال نشأ، مرحله ورود به فاز رویشی، در زمان گلدهی، شکل‌گیری میوه و همچنین شروع رسیدگی گوجه فرنگی به کوددهی نیاز وافر دارد اما در هر مرحله به کودی خاص با مقدار ویژه نیاز دارد و یک کود برای تمامی مراحل کاربردی نیست.

خرید کود برای گوجه فرنگی

به‌منظور خرید کود برای گوجه فرنگی بهتر است، برخی نکات مانند انتخاب کودهای آلی و طبیعی برای رشد سالم گوجه فرنگی، استفاده از کودهای حاوی ازت برای افزایش رشد گیاه، مصرف کودهای حاوی فسفر برای تقویت ریشه‌های گیاه، گزینش کودهای حاوی پتاسیم برای افزایش مقاومت گیاه به بیماری‌ها، انتخاب کودهای حاوی کلسیم برای پیشگیری از بیماری‌های گوجه فرنگی و استفاده از کودهای حاوی منیزیم برای افزایش محصول گیاه را مدنظر قرار دهید.

البته استفاده از کود آلی حاوی کمپوست و کودهای دامی، انتخاب کودهای مایع برای راحتی در کوددهی، انتخاب کودهای غیر شیمیایی برای حفظ محیط‌زیست، استفاده از کودهای ترکیبی برای تأمین نیازهای مختلف گیاه نیز در این میان ضروری به نظر می‌رسد. بدین ترتیب تخصصی‌تر کود موردنیاز خود را خریداری و به مصرف می‌رسانید.

مطالعه دقیق برچسب‌های کودها برای انتخاب بهترین محصول، مشاوره با کشاورزان محلی به‌منظور گزینش مناسب‌ترین کود برای شرایط محیطی موجود و آزمایش کودهای مختلف بر روی یک بخش کوچک از مزرعه و انتخاب بهترین کود بر اساس نتایج آزمایش‌ها نیز برای یک خرید اصولی توصیه می‌شود.

قیمت کود برای گوجه فرنگی

اگرچه قیمت کود برای گوجه فرنگی غالباً برحسب ترکیبات موجود، حجم بسته‌بندی و برند تولیدکننده مشخص و عرضه می‌شود، اما گاهاً عوامل دیگری نیز این قیمت را دستخوش تغییراتی می‌سازند که به مهم‌ترین آن‌ها در ادامه اشاره می‌کنیم.

• تقاضا و عرضه برای کود
• هزینه حمل‌ونقل
• قیمت مواد اولیه تولید کود
• افزایش هزینه‌های تولید
• تغییرات اقلیمی
• تغییرات در نرخ ارز
• سیاست‌های دولتی در ارتباط با تولید کود
• تغییرات در فناوری تولید کود
• تغییرات در بازار جهانی کود
• تغییرات در فصل‌های کشاورزی
• محدودیت‌های صادرات
• قیمت‌های انرژی
• محدودیت‌های تولید کود

سؤالات متداول

1.  آیا استفاده از کود زیاد برای گوجه فرنگی ممکن است به گیاه آسیب برساند؟
   استفاده از کود زیاد برای گوجه فرنگی ممکن است به گیاه آسیب برساند. استفاده از مقادیر اضافی کود منجر به افزایش نمونه و رشد غیرطبیعی گیاه می‌شود. همچنین ممکن است باعث بروز بیماری‌ها و عفونت‌های گیاهی شده که به کاهش عملکرد گیاه و حتی مرگ آن منجر می‌شود. از سوی دیگر، استفاده از کود در مقادیر مناسب و به‌موقع به رشد و توسعه سالم گیاه کمک کرده و عملکرد محصول را افزایش می‌دهد. بدین ترتیب برای جلوگیری از آسیب به گیاهان، دقت و موازنه در استفاده از کود ضروری است.
2.  چگونه می‌توانم کود طبیعی برای گوجه فرنگی خود تهیه کنم؟
   برای تهیه کود طبیعی برای گوجه فرنگی‌های خود، می‌توانید از روش‌های مختلفی استفاده کنید. یکی از روش‌های محبوب، استفاده از کود آزمایشگاهی است که شامل مواد طبیعی مانند کود حیوانی، کود گیاهی و کمپوست است. همچنین می‌توانید از کود آلی که از بقایای گیاهی و حیوانی تهیه‌شده بهره ببرید. برای تهیه کود آلی خود، بقایای گیاهی، کود حیوانی، کود کمپوست و سایر مواد آلی را باهم مخلوط کرده و در یک محیط مرطوب و گرم قرار داده تا تخمیر شود.
3. آیا زمان مناسب برای اعمال کود برای گوجه فرنگی وجود دارد؟
   اعمال کود برای گوجه فرنگی یکی از مراحل مهم در رشد و توسعه این گیاه است. زمان مناسب برای اعمال کود برای گوجه فرنگی بستگی به مرحله رشد گیاه و وضعیت خاک دارد. اغلب بهترین زمان برای اعمال کود برای گوجه فرنگی پس از چند هفته از کاشت نشأ یا بعد از ایجاد میوه‌های اولیه است. همچنین، باید توجه داشت که اعمال کود در دوره‌های گرما و خشکی مفیدتر است، زیرا گیاه در این دوره‌ها بیشتر به عناصر غذایی نیاز دارد. انتخاب نوع کود نیز بستگی به نیازهای گیاه و وضعیت خاک دارد.