استفاده از کود برای رشد سبزیجات بهمنظور رشد و توسعه آنها امری بسیار حیاتی است. چراکه تغذیه سبزیجات از خاک بسیار حساس و سنگین بوده و اگر برای آنها خرید کود آهن یا خرید کود سه بیست و یا هر نوع کود مناسب و در فواصل زمانی مناسب تأمین نشود، ممکن است رشد و توسعه گیاهان متأثر شود. بهترین زمان برای کوددهی سبزیجات، ۷ تا ۱۰ روز پس از کاشت آنها است، زیرا در این زمان ریشههای حساس گیاهان دچار شوک یا سوختگی نمیشوند. همچنین بهترین زمان برای کوددهی صبح یا عصر است، زیرا در اواسط روز گیاهان در بالاترین سطح استرس قرار دارند و کوددهی در این زمان ممکن است، به گیاه آسیب بزند.
13 نوع کود برای رشد سریع سبزیجات
کود شیمیایی و کود آلی ازجمله انواع کودهایی هستند که برای تقویت خاک و افزایش تولید سبزیجات استفاده میشوند. کودهای شیمیایی اغلب شامل انواع مختلفی از عناصر مغذی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند و کودهای آلی از مواد طبیعی مانند کمپوست، کودهای حیوانی و کودهای گیاهی تهیه میشوند. هر دو نوع کود برای سبزیجات استفادهشده تا بهرهوری بالاتری دریافت نماییم.
- کود کامل NPK: این نوع کود حاوی مقادیر متوازنی از نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) است که برای رشد و توسعه سبزیجات بسیار مهم هستند. این کود بهعنوان یک منبع اصلی تغذیه برای گیاهان عمل میکند و باعث رشد سریع آنها میشود. بهویژه اگر حاوی فسفر دو برابر نیتروژن یا پتاسیم باشد بر رشد گل و میوههای سبزیجات تأثیرگذار بیشتری دارد.
- کود روی: روی یکی از عناصر مهمی است که در فعالیتهای زیستی گیاهان نقش دارد. این عنصر بهعنوان یک کمککننده برای کنترل هورمونهای رشد و ترکیب پروتئینها عمل میکند. همچنین روی برای تولید کلروفیل نیز ضروری است که درنتیجه به رشد و توسعه سبزیجات کمک میکند. روی هورمونهای رشد را کنترل و در ترکیب پروتئینها نیز نقش اساسی دارد.
- کود آهن: انجام چندین واکنش کاهش و اکسیداسیون و تولید کلروفیل از وظایف خطیر آهن است. بدون آهن کیفیت نهایی محصول چندان قابلقبول نبوده و افت بازارپسندی و عناصر غذایی گیاه از نتایج کمبود این عنصر است.
- کود مس: مس نیز مناسبترین کود برای سبزیجات به دلیل پشتیبانی این عنصر از تنفس و فتوسنتز گیاه میباشد و همچنین مس در فعال کردن آنزیمها نیز حضورداشته، پس استفاده از کود حاوی مس به رشد سبزیجات کمک میکند.
- کود منگنز: حضور منگنز برای تنفس، فتوسنتز و متابولیسم نیتروژن در سبزیها ضروری است. به همین دلیل ادعا میشود که سبزیجات بیشترین مصرف مواد غذایی را در میان انواع زراعتها به خود اختصاص میدهند.
- کود فسفر: فسفر یکی دیگر از عناصر مهمی است که برای رشد سریع و ریشه دوانی سبزیجات ضروری است. این عنصر برای تشکیل اسیدهای نوکلئیک و کنترل تقسیم سلولی و رشد گل و میوهها موردنیاز بوده و به تشکیل پروتئین در گیاهان کمک میکند.
- کود نیتروژن: یک عنصر ضروری برای افزایش رشد رویشی مانند رشد شاخه و برگها است. نیتروژن برای عملکردهای مختلفی موردنیاز است، زیرا در پروتئینها، اسیدهای آمینه، کلروفیل و اسیدهای نوکلئیک یافت میشود. نیتروژن برای همه قسمتها ازجمله ریشه، ساقه و برگ ضروری است.
- کود گوگردی: این ماده معدنی یک نوع کود برای سبزیجات بوده که برای جذب و استفاده بهتر انواع مختلفی از ویتامینها و مواد مغذی ضروری است، بهویژه برای ویتامین A که برای متابولیسم اسیدهای چرب و تنفس موردنیاز است. بدون کود گوگرد، گیاهان بهطور کامل از این مواد مغذی استفاده نکرده و با کاهش رشد و عملکرد مواجه میشوند.
- کود پتاسیم: پتاسیم یکی از اصلیترین عناصری است که برای توسعه ساختار گیاهان موردنیاز است. این عنصر غذایی به گیاهان کمک کرده تا دستگاه ریشهها و ساختار سلولهایشان را تقویت کنند. این عنصر غذایی مهم همچنین موجب افزایش تولیدمثل در گیاهان نیز میشود.
- کود منیزیم: این کود یونهای منفی را متعادل کرده و به گیاهان کمک میکند تا در برابر نقصان ناشی از کمبود عناصر غذایی مقاومت کنند. عنصر منیزیم همچنین جزئی از کلروفیل است که مواد غذایی را به گیاهان ارائه داده و از آنها بهعنوان یک منبع اصلی انرژی استفاده میکند.
- کود کلسیم: بخشی ضروری از دیواره سلولی گیاه و از دیواره سلولی پشتیبانی ساختاری کرده و بر نفوذپذیری آن تأثیر میگذارد. همچنین به فعال شدن آنزیمهای خاصی کمک میکند.
- کودهای فرآوری شده: کودهای فرآوری شده از مواد طبیعی یا شیمیایی تولیدشده، اما برای استفاده بهتر و مؤثرتر از این مواد، آنها را تصفیه و غلظت بخشیده و پوشش میدهند تا سرعت انتشار آنها در خاک کاهش یابد. این نوع کود برای سبزیجات ازنظر ترکیبی و ارزش تغذیهای بسیار بهتر از کودهای طبیعی یا شیمیایی بوده و یک روش پایدار برای تقویت و بهبود خاک محسوب میشوند.
- کودهای حیوانی فرآوری شده (پوسیدهشده):
کودهای حیوانی فرآوری شده از بازیافت و فرآوری باقیماندههای حیوانی تولید میشوند. این کودها شامل باقیماندههای گوشت، استخوان، پوست، پر و موی حیوانات است که پس از فرآوری و تجزیهترکیب بهصورت کودهای حیوانی فراهم میشوند. این مواد حاوی اجزای مغذی از قبیل پروتئین، چربی، ویتامین و مواد معدنی هستند که بهعنوان کود آلی در کشاورزی استفاده میشوند.
بهترین کود ارگانیک برای سبزیجات
استفاده از کودهای آلی برای رشد و تقویت سبزیجات بهعنوان یک روش ارگانیک و دوستدار محیط شناختهشده است. این کودها شامل مواد گیاهی و حیوانی مانند کود حیوانی، کود کمپوست و کود گوگردی هستند که بهعنوان منبع غذایی برای گیاهان عمل میکنند. این کودها برخلاف کودهای شیمیایی که ممکن است، آلودگی خاک و محیطزیست را افزایش دهند، برای خاک بسیار مفید میباشند. بدین ترتیب مناسبترین کود برای سبزیجات کودهای آلی بهصورت فرم گرانوله و با خاصیت آهسته رهش بوده تا جذب توسط گیاهان بهآرامی و اثربخشی انجام شود.
- کود شیمیایی برای سبزیجات
استفاده از کود شیمیایی به رشد، گلدهی و تولید میوه در سبزیجات کمک میکند. این کودها حاوی عناصر مغذی اصلی و ثانویه هستند که برای رشد بهتر گیاهان ضروری میباشند. با استفاده از کود شیمیایی، کمبود عناصر مغذی را جبران کرده، رشد سبزیجات را تسریع نموده و به کنترل آفات و بیماریهای گیاهان کمک میکنیم. ولی باید توجه داشت که کود برای سبزیجات از نوع شیمیایی باید با دقت و با رعایت دستورالعملهای تولیدکننده انجام شود، زیرا مصرف بیشازحد این نوع کودها به آلودگی خاک و آب زیرزمینی منجر میشود.
- کود سه بیست برای سبزیجات
کود سه بیست شامل نسبت متعادلی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم است که بهواسطه آن سبزیجات بهتر و سریعتر رشد میکنند. نیتروژن به رشد برگها و ساقهها، فسفر تقویت ریشهها و پتاسیم افزایش مقاومت در برابر بیماریها کمک میکنند. استفاده از سه بیست بهعنوان کود برای سبزیجات، بهبود کیفیت و افزایش مقدار محصولات را به ارمغان میآورد.
- کود آهن برای سبزیجات
فعال کردن فرآیند ساخت کلروفیل و کلروپلاست، افزایش مقاومت گیاه در برابر تنشهای محیطی و استرس، ارتقا سطح رشد بوتهها و در امان ماندن در برابر آفات و بیماریها از فواید انتخاب آهن برای سبزیها است.
طریقه مصرف و میزان کوددهی سبزیجات
روشهای مختلفی بهمنظور تزریق کود برای سبزیجات وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خود رادارند. یکی از روشهای مصرف کود، استفاده از کودهای محلول است. در این روش، کود را در آب حل کرده و به همراه آبیاری به گیاه میدهیم یا بهصورت محلولپاشی بر روی برگها میپاشیم. همچنین استفاده از کودهای گرانوله نیز که معمولاً بهصورت خاکی قبل از کاشت یا در کنار ردیفهای کاشته شده استفاده میشوند نیز کاربردی است. البته توجه به میزان و زمان مناسب برای کوددهی نیز بسیار مهم است.
از عوامل تأثیرگذار بر طریقه مصرف و میزان کوددهی سبزیجات باید به این موارد اشاره نمود:
- نوع خاک و ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آن
- نیازهای مختلف گیاهان در مراحل مختلف رشد
- میزان آبیاری و رطوبت خاک
- نوع و میزان کودهای شیمیایی یا آلی
- شرایط آب و هوایی و دما
- نوع و میزان آفتکشها و سموم شیمیایی
- تنوع گیاهان و نوبت کاشت و برداشت
- میزان نور و تغذیه سبزیها
خرید کود برای رشد سریع سبزیجات
بهمنظور خرید کود برای سبزیجات باید ابتدا نوع خاک و نیازهای گیاه را بررسی کرد. انواع مختلف کود شامل کودهای شیمیایی و آلی وجود دارد که هرکدام نیازهای خاصی را برآورده میکنند. از دیگر نکات مهم در خرید کود مناسب سبزیها باید به این موارد نیز توجه نمود:
- خرید کودهای حاوی افزودنیهای طبیعی مانند کمپوست و کودهای دریایی
- انتخاب کودهای حاوی انواع مختلف عناصر غذایی موردنیاز سبزیجات
- انتخاب کودهای با pH مناسب برای خاک و محصولات مورد کاشت
- تهیه کود بر اساس نیازهای مختلف سبزیجات در دورههای مختلف رشد
- توجه به دستورالعملهای وزارت کشاورزی و مراکز تحقیقاتی در انتخاب کود
- انتخاب کود با توجه به نیازهای محیطزیست و حفاظت از منابع آب
- استفاده از کودهای حاوی باکتریها و قارچهای مفید برای رشد سالم گیاهان
- انتخاب کودهای حاوی عناصر کمیابی مانند روی، منگنز و کود مولیبدن
- استفاده از کودهای با تکنولوژی نانو برای بهبود جذب عناصر غذایی توسط گیاهان
قیمت کود برای رشد سریع سبزیجات
قیمت کود برای کشاورزان یکی از عوامل تعیینکننده در سودآوری یا زیاندهی آنها میباشد. با توجه به اینکه سبزیجات نیاز به رشد سریع دارند، استفاده از کود مناسب در حجم بالا اما باقیمت مناسب برای کشاورزان حائز اهمیت است. بهمنظور تقلیل قیمت کود برای سبزیجات، کشاورزان میتوانند به دنبال راهکارهای جایگزین برای کاهش هزینهها باشند. استفاده از کودهای طبیعی و آلی، بهبود سیستمهای آبیاری و بهرهوری بیشتر از منابع موجود به کاهش نیاز به تهیه کودهای گران و متعادلسازی هزینهها کمک میکند.
سؤالات متداول
- آیا کود چمن برای سبزیجات مناسب است؟
قبل استفاده از کود چمن برای سبزیجات مطمئن شوید که کود شما بدون سموم و مواد شیمیایی مضر باشد. همچنین عدم وجود نیتروژن فراوان نیز مهم است. چراکه کود چمن حاوی نیتروژن بیشازحد بوده که به سبزیجات آسیب میرساند. - آیا استفاده از کود مناسب برای سبزیجات به کاهش مصرف آب و بهبود کیفیت خاک کمک میکند؟
با استفاده از کودهای آلی و ارگانیک، از تخریب خاک جلوگیری میشود و خاک حاوی عناصر غذایی بیشتری خواهد بوده که این امر به کشاورزان کمک کرده تا کمترین میزان کود و آب را برای کشت سبزیجات استفاده کنند.