نانو کود چیست؟ کاربرد کود نانو در کشاورزی

استفاده از کودهای نانو در کشاورزی یک روش نوین و کارآمد با فناوری جدید در بهبود عملکرد گیاهان و افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی بوده و به‌عنوان جایگزینی برای کودهای شیمیایی، موردتوجه قرارگرفته است. این نوع کودها به دلیل اندازه کوچک ذرات تشکیل‌دهنده، قابلیت حمل مواد مغذی در اندازه ماکرو و میکرو و ویژگی‌های خاصشان، به طور مؤثری مواد غذایی را به گیاهان ارائه داده و سبب بهبود شرایط کشاورزی پایدار و افزایش امنیت غذایی می‌شوند.

همچنین کودهای نانو افزایش جذب مواد مغذی توسط گیاهان و درنتیجه بهبود کیفیت و کمیت محصولات تولیدی را در سایه یک کشاورزی هوشمند به ارمغان می‌آورند. البته استفاده از کودهای نانو با کاهش نیاز به کودهای شیمیایی و آفت‌کش‌ها به رفع آلودگی محیط‌زیست نیز کمک کرده، بنابراین کودهای نانو که ثمرۀ علم نانوتکنولوژی در کشاورزی هستند، بهره‌وری کشاورزی را ارتقا می‌دهد.

 نانو کود چیست؟

نانو کود، یک نوع کود مصنوعی است که صنعتگران برای دستیابی بدان با استفاده از فناوری نانوساختار، ذرات کوچکی را به‌اندازه نانومتر تولید می‌کنند. بدین ترتیب روش تولید نانو کود شامل دو رویکرد است. در رویکرد اول نانوذرات به‌واسطه تجزیه از مولکول‌های بزرگ‌تر به 4 روش سنتز، مکانیکی، شیمیایی، گرمایی (پرتاب لیزر) و پراکنش با مقادیر بالایی مواد سمی تولید می‌شوند. ولی در رویکرد دوم نانو کودها را از اتم‌ها و همچنین مولکول‌ها یا مونومرهای بسیار کوچک و در غالب 2 روش سنتز، شیمی سبز و الکتروشیمیایی ایجاد می‌کنند.

در شیمی سبز با استفاده از بیو ارگانیسم‌هایی نظیر گیاهان، قارچ‌ها و باکتری‌ها نانو ذراتی با پایداری بالا، غیرسمی و مناسب برای خاک تولیدشده، اما در فرایند الکترو شیمیایی توسط دستگاه‌ها و مواد خاصی نانو کود عرضه می‌شود که سمیت بالایی برای خاک دارد. ازاین‌رو روش شیمی سبز برای رسیدن به کودهایی ارزشمند بهترین نوع موجود است.

کود نانو

کود نانو به معنای کودی است که تشکیل‌شده از ذرات نانو باشد، این ذرات با اندازه کوچکی حدود 1 تا 100 نانومتر به سیستم خاک و گیاهان تزریق‌شده و باعث بهبود خصوصیات خاک و رشد گیاهان می‌شود. ذرات کود نانو قابلیت افزایش عوامل مؤثر در جذب و تثبیت مواد معدنی را در خاک رادارند. برخی از مزایای استفاده از کودهای نانو شامل افزایش بهره‌وری مصرف کود، بهبود خصوصیات خاک، کاهش آلودگی محیط‌زیست و افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌ها و آفات می‌باشد.

انواع کودهای نانو

کودهای نانو به‌عنوان یکی از مباحث پیشرفته در علم کشاورزی و باغبانی مطرح‌شده و به دلیل داشتن ذرات نانو ساختار و خواص منحصربه‌فرد، موردتوجه وسیعی قرارگرفتن‌اند. در این بخش به معرفی و بررسی انواع کودهای نانو می‌پردازیم.

کود با افزودنی‌های نانو مقیاس

در این نوع کودها، افزودنی‌های نانومقیاس به کودهای معمولی یا سنتی افزوده می‌شوند. این افزودنی‌ها شامل نانوذرات مختلفی هستند که خواص ویژه‌ای دارند. برای مثال اضافه‌کردن نانوذرات نقره به کود باعث جلوگیری از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در خاک شده یا افزودن نانو ذرات تیتانیوم به کود سبب افزایش فعالیت فتوسنتز گیاهان می‌شود و عملکرد آن‌ها را بهبود می‌بخشد. افزودنی‌های نانومقیاس در کودها به‌عنوان کاتالیزورها، جاذب‌ها، جذب‌کننده‌ها و حامل‌های مواد معدنی عمل می‌کنند.

کود با پوشش نانو مقیاس

در این نوع کودها، ذرات نانو مقیاس به‌صورت پوششی روی کودهای معمولی یا سنتی قرار می‌گیرند. این پوشش‌ها از مواد مختلفی تشکیل‌شده که خواص خاصی دارند. برای مثال پوشش نانو نقره باعث جلوگیری از تخمیر و تجزیه مواد آلی در خاک شده و باعث افزایش بهره‌وری استفاده از کود می‌شود. همچنین پوشش نانومقیاس به‌عنوان یک‌لایه محافظ بر روی کود عمل کرده و باعث حفظ مواد معدنی در خاک و جلوگیری از جریان آن‌ها به طور نامناسب می‌گردد.

کاربرد نانو کود در کشاورزی

از کودهای نانو در صنعت کشاورزی به‌عنوان یک روش نوین و مؤثر جهت افزایش عملکرد گیاهان و بهبود کیفیت محصولات کاربرد وسیعی دارد. این کودها با داشتن اندازه و ساختار نانومتری، قابلیت جذب و نفوذ بهتری در خاک و گیاهان داشته و همچنین با افزایش سطح تماس باریشه‌ها، تأمین مواد معدنی و عناصر غذایی به گیاهان را بیشتر می‌سازند که این امر منجر به رشد و توسعه بهتر گیاهان می‌گردد. علاوه‌برآن، کودهای نانو قابلیت کاهش آلودگی‌ها و استفاده بهینه از مواد معدنی را نیز دارند. البته از طریق استفاده از کودهای نانو میزان مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داده و از اثرات منفی آن‌ها بر محیط‌زیست جلوگیری می‌نمایند. به همین دلیل استفاده از کودهای نانو در کشاورزی بهبود قابل‌توجهی در عملکرد سیستم کشاورزی دارد.

مزایای کودهای نانو

مزایا کودهای نانو تا حدی است که در صورت توجه مسئولین و فعالان این حوزه به‌راحتی جایگزین انواع کودهای موجود در صنعت کشاورزی و باغداری می‌شود. بدین ترتیب با حضور خود مانع بروز انواع مخاطرات و مشکلات پیشروی این صنعت عظیم و بالنده می‌گردد.

• رساندن مواد غذایی به شکل آهسته و آرام به ریشه گیاهان
• برخورداری از پایداری بسیار مناسب در خاک
• بهترین جایگزین برای کودهای مصنوعی و شیمیایی
• افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌ها و آفات
• حفظ منابع آب با کاهش میزان آبیاری
• عبور آسان‌تر مواد مغذی از غشاهای سلولی گیاهان
• افزایش مقاومت گیاهان در برابر شرایط آب‌وهوایی
• وجود محفظه‌ای از نانو مواد به‌منظور محافظت و کنترل میزان آزادسازی مواد مغذی
• میزان ماندگاری بالا در خاک و تا حدود 40 تا 50 روز
• بهبود فرایندهای متابولیکی گیاهان

معایب کود نانو

یکی از معایب موجود در استفاده از کودهای نانو، وجود قوانین متعدد و مدیریت ریسک مربوط به این نوع کودها است. به علت وجود مواد شیمیایی و نانوذرات در این کودها، لازم است، قوانین و مقرراتی در خصوص استفاده از آن‌ها وجود داشته باشد تا احتمال بروز مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی کاهش یابد. همچنین هزینه بالای کودهای نانو نیز یکی دیگر از معایب آن‌ها محسوب می‌شود. استفاده از تکنولوژی نانو در تهیه کودها منجر به افزایش هزینه تولید و مانع استفاده گسترده از این نوع کودها در کشاورزی می‌گردد. عدم استانداردسازی و وجود فرمولاسیون یکسان نیز که کیفیت و اثربخشی این کودها را در شرایط جوی و خاکی متفاوت، دگرگون می‌سازد و همچنین محدودیت در حمایت و ترویج کودهای نانو نیز سدی بر سر راه استفاده گسترده از این کودها می‌باشند.

قیمت کود نانو

قیمت کود نانو متغیر و بسته به مارک و کیفیت آن متفاوت است. برخی از گزارش‌ها نشان می‌دهد که قیمت کود نانو در مقایسه با کودهای سنتی و شیمیایی بیشتر است. بااین‌حال، برخی از کشاورزان به دلیل کارایی بالای این کود، این هزینه بیشتر را دارای توجیه اقتصادی و به استفاده از کود نانو می‌پردازند.

مشاوره خرید نانو کود

برای دریافت مشاوره خرید نانو کود، اولین قدم این است که به یک متخصص مراجعه کنید که تجربه و دانش کافی در این زمینه را دارد. با جستجوی آنلاین و یا از طریق ارتباط با دوستان و آشنایان خود، به دنبال افرادی باشید که تجربه فروش و توانایی ارائه مشاوره رادارند. همچنین از فروشگاه‌ کیمیاکشت معتبر فروش نانو کود و کارشناسان آن‌ها نیز می‌توانید، درخواست راهنمایی و مشاوره بخواهید. درهرصورت، دریافت مشاوره و راهنمایی از افراد ذی‌صلاح بسیار مهم بوده تا خریدی هوشمندانه و مناسب را انجام دهید.

سؤالات متداول

1. تأثیر کودهای نانو بر دفع آفات و بیماری‌ها به چه صورت است؟
کودهای نانو آفات را بادقت بیشتری مورد هدف قرار داده و به‌صورت مستقیم بر روی ژن‌های بیماری‌زا و انواع حشره و کنه تأثیر می‌گذارند. علاوه بر این کودهای نانو بیماری‌های گیاهی را نیز کنترل کرده و ویروس‌ها و باکتری‌ها را مستقیماً مهار می‌کنند.

2. آیا استفاده از کودهای نانو برای افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی مانند شوری خاک و آلودگی هوا سودمند است؟
استفاده از کودهای نانو در کشاورزی یک راه‌حل نوین برای افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی مانند شوری خاک و آلودگی هوا باشد. این کودها قادرند به طور مؤثر عناصر غذایی به گیاهان ارائه دهند و درعین‌حال به مقاومت آن‌ها در مقابل تنش‌ها کمک کنند. به‌علاوه، کودهای نانو بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک را نیز به همراه داشته که این موارد منجر به بهبود عملکرد گیاهان در محیط‌های تنش‌زا می‌گردد.