انار از جمله درختانی است که در اقیلمهای خشک، نیمه گرمسیری و مدیترانهای رشد و باردهی خوبی دارد. درختی سازگار با شرایط متفاوت آب و هوایی و قابل کشت در خاکهای سنگین تا سبک، مقاوم به شوری آب، مقاوم به خشکی و کم آبی میباشد. شناخت نیازهای غذایی و مدیریت تغذیه درخت انار و کوددهی آن یکی از مهمترین فاکتورهای موثر در کیفیت و کمیت میوه انار است. پس در این مطلب قصد داریم شما را با نحوه خرید کود کشاورزی مناسب برای درخت انار آشنا کنیم.
داشتن اطلاعات مفید در خصوص نحوه کوددهی و انتخاب درست نوع آن میتواند صرفه اقتصادی مناسبی برای این دسته از باغداران داشته باشد. همانگونه که میدانیم، پس از کاشت هر درختی باید به طور اصولی از آن مراقبت کرد و با کودهای مورد نیاز آن را تقویت نمود؛ بنابرایت انتخاب بهترین کود برای درخت انار و رشد سریعتر و بیشتر میوه و ثمر آن در کنار نحوه نگهداری بسیار مهم است. بهترین کود برای درخت انار کودی است که بتواند به بهبود رشد و عملکرد آن کمک کند.
انواع کودهای آلی و شیمیایی برای درختان انار قابل استفاده است. کودهای شیمیایی و حیوانی، هر کدام خواص خود را دارند. به طور مثال کودهای حیوانی که شامل کودهای مرغی، اسبی، گوسفندی و گاوی میشوند سرشار از موادی هستند که باعث بهبود کیفیت خاک، حفظ تعادل زیستی و بهرهوری بالا در مصرف آب میشوند. کودهای شیمیایی نیز عناصر مختلفی از جمله عناصر ماکرو (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و میکرو یا ریز مغذی دارند که هر کدام برای رشد گیاهان مفید هستند و به سرعت نیازهای غذایی درخت انار را تأمین کرده و رشد سریع و بهبود عملکرد محصول را ایجاد میکنند.
بهترین زمان کود دهی درخت انار
فرایند رشدی نهال انار به نحوی نیست که در یک فصل خاص، نیاز کودی داشته باشد و در فصلهای دیگر نیازی به توجه و مراقبت و استفاده از کود نداشته باشد، بلکه شما باید در هر فصل بنا بر شرایط فصلی از کود خاصی برای رشد نهال انار استفاده کنید، این نکته مهم را فراموش نکنید که اکثر کودهای نهال انار در فصلهای گرم سال جهت تأمین غذایی نهال است و استعمال کودها در فصول سرد سال، اغلب به دلیل حفاظت گرمایی از ریشه درخت انار است؛ بنابراین دغدغه اصلی این است که در هر مرحله از رشد و نمو درخت انار باید چه کودی را استفاده نمود. به طور معمول هر دوره رشد، کود مناسب خود را میطلبد.
در حالت کلی برای یک درخت انار از زمانی که کاشته میشود باید برنامه زیر صورت بگیرد:
- تا 2 سالگی نهال میتوانیم از 5 کیلوگرم کود آلی، 250 گرم کود نیتروژن، 125 گرم پتاسیم و 125 گرم فسفر استفاده کنیم.
- زمانی که نهال در 3 سالگی است میتوانیم 10 کیلوگرم کود آلی، 125 گرم فسفر، 500 گرم نیتروژن و 250 گرم پتاسیم استفاده کنیم.
- زمان 4 سالگی نیز بهترین میزان کودها، 500 گرم نیتروژن، 125 گرم فسفر، 250 گرم پتاسیم و 20 کیلوگرم کودهای آلی است.
- در 5 سالگی نهال نیز به طور معمول 20 کیلوگرم کودهای آلی، 125 گرم فسفر، 250 گرم پتاسیم و 500 گرم کود نیتروژن برای رشد درخت انار مورد نیاز است.
- از سن 5 سال به بالا و در ادامه رشد و میوهدهی درخت نیز باید هر ساله به میزان 30 تا 40 کیلوگرم کودهای آلی، 625 گرم نیتروژن، 250 گرم پتاسیم و 250 گرم فسفر به درختان بدهیم.
نحوه تشخیص و انتخاب بهترین کود برای درخت انار
برای این که متوجه شوید که بهترین کود برای درخت انار و باغ انار شما چه کودی است ابتدا باید بدانید که زمین شما داری چه عناصر غذایی است و چه عناصری را کم دارد؛ زیرا این زمین و خاک باغ است که بستر تغذیهای را برای درختان فراهم میکند و گیاهان مواد مورد نیاز خود را از خاک دریافت میکنند.
برای به دست آوردن این اطلاعات شما باید آنالیز آب و خاک انجام دهید. برای این کار فقط کافی است که با هماهنگی کارشناسان آزمایشگاه، بخشی از خاک زمین خود را به آزمایشگاه آب و خاک ببرید. پس از انجام آزمایشات مشخص میشود که خاک دارای چه عناصری و به چه میزانی از آنها میباشد. مسلماً باید کودی تهیه کنید که کمبود عناصری که میزان آنها در خاک کم است را جبران کند.
انتخاب کود مناسب در مراحل مختلف درخت انار
کوددهی در مراحل مختلف رشد، با هدف خاصی صورت میپذیرد. در ادامه، این مراحل رشد و کود مناسب آن توضیح داده میشود.
چالکود در اواسط زمستان:
بهتر است این نوع از کوددهی را از سال سوم کاشت نهال انجام دهید تا به ریشه آسیبی نرسد؛ به این منظور میتوانید عناصر مورد نیاز خاک به همراه کودهای مرغی و هیومیک اسید آماده نموده و به روش چالکود به گیاه بدهید. در روش چالکود نزدیک ریشه درخت چالههایی حفر کرده و آن را با کودهای آلی و شیمیایی پر میکنند، این روش مزیتهای بسیاری برای درخت داشته و سبب رشد بهتر گیاه شده و نیز کیفیت میوه ها را افزایش میدهد.
زمان مشاهده جوانه:
کودهای با فسفر بالا و هیومیک اسید مناسبترین کود در مرحله جوانهزنی درخت هستند که بهتر است این کودها همراه با آبیاری به خاک رسانده شوند. علاوه بر این در این مرحله کودهای کلسیم و بور نیز مفید بوده و میتوانید از طریق محلولپاشی از آنها استفاده نمایید. جوانه درخت انار باید به مرحله تورم برسد تا برای گل دادن آماده شود. مهمترین کودها برای تورم جوانه درخت انار شامل نیتروژن، فسفر، سولفات پتاسیم، آهن، گوگرد، نیترات کلسیم، کلسیم، روی میباشد.
قبل از گلدهی:
زمان گلدهی درخت انار از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است در این مرحله جهت آمادهسازی درخت برای گلدهی به کودهای کاملی که غنی از مواد معدنی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند، نیاز است. در این مرحله کوددهی باید به روش محلولپاشی صورت گیرد؛ همچنین در مرحله گلدهی همه عناصر میکرو نیز ضروری هستند.
زمان گردویی شدن میوه:
در این مرحله میوه انار به اندازه یک گردو بوده و به رنگ سبز دیده میشود. در این بازه زمانی اوج نیازمندی نهال انار شما به مواد معدنی تازه است و باید از کودهایی استفاده کنید که مقادیر بسیار زیادی آهن و کلسیم داشته باشند، اصولا برای کود زمان گردویی شدن میوه انار، از ترکیب درست و اصولی کودهای حیوانی و شیمیایی استفاده شود تا مواد معدنی مورد نیاز نهال انار، به بهترین شیوه تامین گردد.
در این مرحله باید کودهای کامل را در ترکیب آب آبیاری درخت حل کرده و به خاک آن رسانید؛ نیز عناصری مانند آهن، کلسیم و بور نیز در این مرحله مورد نیاز درخت میباشد که باید در برنامه کوددهی آن لحاظ شود.
کود مناسب درشت شدن میوه:
جهت بالا بردن ثمره درخت و درشت شدن میوههای آن در این مرحله استفاده از کودهای پتاس بالا توصیه میگردد؛ نیز میتوانید از کودهای میکرو که حاوی عناصر ریزمغذی به صورت کامل هستند هم جهت تقویت درخت استفاده کنید.
کود مناسب جهت تغییر رنگ میوه و برداشت آن:
در این مرحله باید از کودهای استفاده گردد که به قرمز شدن رنگ سبز میوه کمک کند و نیز آنها را درشت نماید. در مرحله تغییر رنگ میوه انار نیز کوددهی به روش محلول پاشی بوده و باید از کودهای نیتروژن، پتاسیم و فسفر به مقدار کمتری استفاده گردد و کودهای کلسیم، بور و هیومیک اسید در این مرحله مفیدتر هستند.
کود مناسب پس از برداشت محصول:
پس از آنکه برداشت محصول به پایان رسید باید درخت را برای برداشت بعدی آماده نمایید. به این منظور استفاده از کودهای نیترات پتاسیم، عناصر ریزمغذی، جلبکها و کودهای حیوانی توصیه میگردد.
شیوه کود دهی درخت انار
درخت انار مانند سایر ارقام میوه به سه روش کوددهی میشود:
- چالکود
- آبیاری
- محلولپاشی
با توجه به نحوه عملکرد کود و همچنین برای افزایش بهرهوری از آن؛ یکی از روشهای بالا برای کوددهی درخت انار توصیه میشود.
نکات مهم در هنگام کوددهی درخت انار
- اسفند ماه، بهترین زمان برای چالکود درخت انار است.
- در روش چالکود نباید از کودهای آلی استفاده کرد؛ زیرا سبب پوسیدگی ریشه درخت میگردد.
- کودهایی که در فصل پاییز و زمستان برای درخت انار استفاده می شود باید بر پایه محافظت از آن در برابر سرما و یخبندان باشد.
- برای رسیدن به نتیجه مطلوب، به دنبال یک کود خاص نباشید بلکه به برنامه غذایی ممتد ، منظم و علمی نیاز است.
- اگر از کود پودری انتخاب استفاده میشود، باید دقت کنید که کود بر پایه مواد ارگانیک و طبیعی و با تکنولوژی آهسته رهش در خاک، تولید شده باشد.
سوالات متداول
آیا استفاده از کودها به تنهایی موجب درشتی میوه انار میشود؟
هرچند کوددهی عامل مؤثری در تعیین اندازه میوه است؛ اما ژنتیک و نوع رقم؛ همچنین آبیاری درست و کافی به درشت شدن میوه انار منتهی میشود.
بهترین کود برای انار کدام است؟
هیچ بهترینی برای درخت انار وجود ندارد و هر فصلی متناسب با آب و هوا و بر اساس شرایط رشدی نهال انار، یک مدل کود خاص برای رشد و تقویت نهال انار تجویز میشود؛ به عبارت دیگر مجموعهای از کودها در قالب یک برنامه غذایی درست و اصولی و آبیاری مناسب، مؤثر هستند.
فواید کود پتاس برای درخت انار چیست؟
کودهای پتاسه در درشتی میوه انار نقش اساسی دارند. عنصر پتاسیم باعث جذب قندها به سمت میوه و درشتی میشود.
نشانههای کمبود کود در درخت انار کدامند؟
مهمترین علائم کمبود، رنگپریدگی میوه، ترک خوردگی و شکافته شدن پوست میوه پیش از موعد رسیدن، کوچک ماندن گیاه، خشکی و آفتاب سوختگی میوههاو ریزش برگها و جوانههای انار است.