تأثیر و نقش کود سه بیست بر کنترل بیماریها و آفات غیرقابلانکار است. اگرچه در زمان بیماری مصرف کود مضر بوده، زیرا سبب برهم زدن تمرکز گیاه از بیماری زدایی به سمت رشد میشود. ولی این کود قبل از بروز آفات و بیماریها با افزایش مقاومت گیاهان به کاهش خسارات ناشی از امراض کمک میکند. بهعلاوه، استفاده منظم از کود سه بیست سبب بهبود رشد و توسعه سلامتی گیاهان میشود. به همین دلیل کود سه بیست یکی از اصولیترین عواملی است که در کشاورزی برای بهبود ساختار و سلامت فیزیولوژیکی گیاهان مصرف میگردد. بدین ترتیب کود سه بیست نقش مهمی در کنترل و مهار بیماریها و آفات گیاهان دارد. به دلیل اهمیت این موضوع بهطور کاملتر در این مقاله به بررسی تأثیر و نقش کود سه بیست بر کنترل بیماریها و آفات گیاهان میپردازیم.
اثر کود سه بیست بر کاهش بیماری گیاهان
یکی از نقاط قوت کود سه بیست، کاهش خطر ابتلا به بیماریها در گیاهان است. با افزایش تقاضای گیاهان برای عناصر غذایی اساسی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم، حساسیت گیاه به بیماریها بالا رفته و عوامل بیمارگر توانایی ایجاد اختلال در فرآیند جذب، انتقال و استفاده از مواد غذایی را به دست میآورند. در این حالت با بلوکه سازی مواد غذایی در خاک و القای کمبود یا مسمومیت در گیاه، صدمات جدی را وارد میسازند. به همین دلیل است که استفاده از کود سه بیست یکی از روشهای مهم و مؤثر در کشاورزی بوده که از اهمیت بالایی برای رشد سالم گیاهان برخوردار است. تأثیر و نقش کود سه بیست بر کنترل بیماریها و آفات بهگونهای است که با استفاده از این کود، گیاهان بهراحتی بر بیماریها و آفات غلبه کرده، زیرا این کود باعث تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد و عمر مفید گیاهان میشود و تا حد زیادی احتمال ابتلا به بیماریها را کاهش میدهد.
راهکار های بهینه برای استفاده از کود سه بیست
تأثیر و نقش کود سه بیست بر کنترل بیماریها و آفات و همچنین تقویت و بهبود کیفیت خاک و افزایش عملکرد محصولات کشاورزی در استراتژی مدیریت تلفیقی آفات بسیار پررنگ است. ولی برای دستیابی به بهترین نتایج و حفظ بهرهوری خاک، لازم است که رعایت دستورالعملهای مناسب و تعیین مقادیر صحیح از کود سه بیست را بررسی و اجرا کنیم. در این بخش به بررسی راهکارهای بهینه برای استفاده از کود سه بیست پرداخته و راهنماییهایی برای حفظ بهرهوری خاک ارائه خواهیم داد.
- انتخاب نوع مناسب کود سه بیست:
یکی از اولین مراحل در استفاده از کود سه بیست، انتخاب نوع مناسب آن است. بر اساس نوع خاک، نوع محصول و نیازهای گیاهان، باید نوع مناسب کود سه بیست با ترکیبات معدنی و عناصر میکرو موردنیاز را انتخاب کنیم تا میزان خسارت آفات، افزایش فشار شیره نباتی و رشد و نمو لاروها را کاهش دهیم. - تعیین مقدار مناسب کود سه بیست:
تعیین مقدار مناسب کود سه بیست بسیار حیاتی است. افزایش زیاد مقدار کود سه بیست به خاک آسیبزده و بهرهوری آن را کاهش میدهد. به همین دلیل، لازم است که مقدار مناسب کود سه بیست با دقت تعیینشده تا گیاه توانایی ترمیم سریع زخمها، کند سازی فعالیت پاتوژنها، مقاومت نسبت به استرسهای سرمایی و حشرات و شتهها را کسب کند. - زمانبندی مناسب استفاده از کود سه بیست:
زمانبندی مناسب استفاده از کود سه بیست نیز مهم است. باید در زمانهای مناسب و با توجه به نیازهای گیاهان از کود سه بیست استفاده کنیم تا بهترین نتایج را به دست آوریم. چراکه مصرف زمانبندیشده کود سه بیست در مزارع منجر به کاهش ۷۰% بیماریهای قارچی، ۶۹% بیماریهای باکتریایی، ۶۳% آلودگی به حشرات، افزایش ۴۲% تولید محصول در گیاهان آلوده به بیماریهای قارچی، ۵۷% تولید گیاهان مبتلابه بیماریهای باکتریایی و رشد ۳۶% تولید در هنگام حمله حشرات و کنهها میشود. - استفاده از تکنولوژیهای نوین در توزیع کود سه بیست:
استفاده از تکنولوژیهای نوین در توزیع کود سه بیست به بهبود بهرهوری خاک و کاهش هدر رفت این کود کمک میکند. بدین ترتیب بهکارگیری روشهای مکانیزه و اتوماتیک توزیع کود سه بیست در کنار استفاده بهینه از کود و رعایت توازن بین سه عنصر اصلی نیتروژن، فسفر و پتاسیم سبب رشد عادی حشرات و بهینهسازی عملکرد کود و ارتقا تأثیر و نقش کود سه بیست بر کنترل بیماریها و آفات میشود.
- ارزیابی و پایش بهرهوری خاک:
ارزیابی و پایش بهرهوری خاک باهدف تأمین نیازهای غذایی گیاهان و برقراری تعادل مواد مغذی نیز بسیار حائز اهمیت است. باید بهصورت دورهای و منظم بهرهوری خاک را ارزیابی کرده و از تغییرات و نیازهای آن آگاه شویم تا موفق به استفاده بهینه از کود گردیم. - آموزش و آگاهیبخشی به کشاورزان:
آموزش و آگاهیبخشی به کشاورزان نیز بسیار حائز اهمیت است. باید کشاورزان را آموزش داده و آگاهیهای لازم را درزمینۀ استفاده از کود سه بیست و حفظ بهرهوری خاک به آنها انتقال دهیم. تا به عملکرد بهتر گیاهان، کاهش خسارات ناشی از بیماریها و آفات و افزایش تولید محصولات کشاورزی دستیابیم.
کودهای جایگزین کود سه بیست
به دلیل مثمر ثمر بودن، رشد و نمو حداکثری گیاهان و تأثیر و نقش کود سه بیست بر کنترل بیماریها و آفات، گفته میشود، بدون کود NPK رشد گیاهان امکانپذیر نیست. ولی مسلماً مواد مغذی موجود در کود سه بیست را میتوان از منابع دیگر مانند خاکهای غنی، کودهای آلی (کمپوست) یا از طریق روابط همزیستی گیاهان با میکروبها یا موجودات دیگر مانند باکتریهای تثبیتکننده به دست آورد. همچنین میتوان از آب آکواریوم که حاوی انواع مواد مغذی ازجمله N، P و K است که توسط ماهی، گیاهان و سایر موجودات زنده در آکواریوم تولیدشده، برای کوددهی گیاهان استفاده کرد.
سؤالات متداول
- تأثیر کود سه بیست بر رشد و توسعه سیستم ریشه گیاهان و افزایش انتقال مواد غذایی به اندامهای هوایی به چه صورت است؟
کود سه بیست رشد و توسعه سیستم ریشه گیاهان را تسریع میکند. سه بیست باعث افزایش تولید گل و میوه، بهبود کیفیت محصول و افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماریها و آفات میشود. علاوه بر این، استفاده از کود سه بیست منجر به افزایش انتقال مواد غذایی به اندامهای هوایی گیاهان شده و آنها را قادر میسازد، بهتر نور خورشید و هوای موردنیاز برای فتوسنتز را جذب کرده و انرژی خود را تأمین کنند. - آیا کود سه بیست بر تعادل جمعیت آفات و کنترل آنها بهصورت طبیعی اثرگذار است؟
استفاده از کود سه بیست به تعادل جمعیت آفات در مزارع کمک میکند. این کود با افزایش تغذیه گیاهان، جمعیت آفات را کنترل کرده و بهصورت طبیعی از تکثیر حداکثری آنها جلوگیری میکند. این روش، بهجای استفاده از آفتکشها و سموم کشاورزی، بهبودی برای کنترل آفات است که محیطزیست را نیز حفظ میکند.