کود کلسیم درزمانی که گیاه به دلایل مختلفی مانند رطوبت بالا و دمای پایین محیط و شوری خاک که سبب تبخیر و تعرق ناقص گیاه و کمبود کلسیم می‌شود، مورداستفاده قرار می‌گیرد. این کود تحمل گیاهان به شرایط آب‌وهوایی نامساعد را تقویت کرده و باعث افزایش عملکرد محصولات کشاورزی و کاهش هدررفت مواد غذایی می‌گردد.
کود کلسیم چیست؟
کود کلسیم یک نوع کود آلی حاوی عنصر کلسیم یکی از عناصر اصلی موردنیاز گیاهان برای رشد و توسعه صحیح است. این کود از گیاهان به‌منظور عملکرد بهتر، مبارزه با بیماری‌ها و مقابله با عوامل آب‌وهوایی مختلف محافظت می‌کند. همچنین کلسیم به‌عنوان یک عنصر مهم در بافت سلولی گیاهان در تنظیم فعالیت سلول‌ها نقش دارد. البته استفاده از کود کلسیم جهت بهبود در ساختار کود اصلاح کننده خاک اثر دارد و تراکم آن را نیز تسهیل می‌کند.
انواع کود کلسیم
کود کلسیم برحسب ماهیت و شکل ظاهری در دودسته کلی کود کلسیم مایع و کود کلسیم جامد (پودری) عرضه می‌شود. ولی بسته به شرایط خاک در حال کشت و باهدف اصلاح آن به کود کلسیم عناصر جانبی دیگری نیز می‌افزایند. ازاین‌رو کود کلسیم بر اساس ترکیبات دارای انواع مختلفی بدین شرح است:
کود کلسیم پتاس: توانایی توازن بین دو عنصر کلسیم و پتاسیم
کود کلسیم آهک (40%): کاهش و تنظیم اسیدیته خاک
کود کلسیم گچ (23%): به‌عنوان مکمل کلسیم و تقویت‌کننده خاک
کود نیترات کلسیم (19%): پایداری و استحکام گیاه و تعیین عملکرد بهتر محصول
کود نیترات کلسیم آمونیوم (10%): افزایش سطح مقاومت گیاه نسبت به آفات، امراض و گرما
کود کلاته‌های کلسیم: رفع نواقص احتمالی خاک
کود سولفات کلسیم: افزایش عملکرد گیاهان زراعی و اصلاح اسیدیته خاک
کود کلسیم منیزیم: جلوگیری از پیری و چروکیدگی برگ‌های جوان و ریزش میوه‌ها
کود کلسیم بور: تشکیل سلول‌های قوی‌تر، تحریک گلدهی و کمک به انتقال قند
زمان و نحوه مصرف کودهای کلسیم
بهترین زمان استفاده از کود کلسیم پس از دریافت نتیجه آزمایش خاک یا به‌محض مشاهده علائم کمبود عنصر کلسیم مانند ریزش سریع میوه، بروز عوارض فیزیولوژیکی گیاه (سوختگی گلگاه میوه، ایجاد آثار ترک‌خوردگی بر روی مرکبات و…)، ازبین‌رفتن یا سوختگی برگ‌های جوان‌تر و پوسیدگی انتهای شکوفه در میوه‌ها است. ولی در حالت کلی بیشتر کارشناسان کشاورزی زمان تورم جوانه و شکل‌گیری میوه همچنین قبل از برداشت و پس از اتمام میوه‌چینی را بهترین زمان تزریق کود به گیاه می‌دانند. ماه مناسب برای کوددهی نیز اواخر اسفند تا اوایل فروردین و اواخر شهریور تا اوایل مهرماه می‌باشد.
جهت استفاده از کود کلسیم مایع، از روش محلول‌پاشی مستقیم بر روی برگ‌های گیاه بهره می‌برند. بهترین زمان محلول‌پاشی کود کلسیم مایع در درختان میوه پس از ریزش گلبرگ‌ها و شکل‌گیری میوه بوده، اما باتوجه‌به اینکه جذب بیشتر مواد مغذی توسط ریشه انجام می‌شود، پس باید جهت رفع نیاز کلسیم گیاه از کود کلسیم پودری در زمان آبیاری استفاده شود و محلول‌پاشی این کود به‌عنوان روش تکمیلی در برنامه قرار گیرد.
مزایا و معایب کود کلسیم
کود کلسیم تقویت ساختار خاک، افزایش توده خاک، بهبود تغذیه گیاه و تقویت رشد ریشه‌های گیاهان را برای کشاورزان به همراه دارد. ولی از معایب استفاده بی‌رویه از کود کلسیم باید به کاهش جذب دیگر عناصر غذایی و آسیب به بافت گیاه اشاره نمود. در ادامه به‌صورت مفصل‌تر از مزایا و معایب این کود برایتان می‌گوییم.
مزایای کود کلسیم
کود کلسیم از تشکیل خاک‌پوش و کمبود اکسیژن در ریشه‌ها جلوگیری کرده و باعث افزایش جذب نیتروژن و فسفر توسط گیاهان می‌شود. با دیگر مزایای این کود بیشتر آشنا شوید.
تأمین مواد مغذی گیاه
حفظ سلامتی خاک
بهبود ساختار برگ‌ها
بهترشدن شرایط رشد گیاه
کاهش زمان رسیدن محصول
ایجاد مقاومت به آفات و بیماری‌ها
افزایش زمان نگهداری در انبار
اتصال سلول‌ها به یکدیگر در دیوارهٔ سلولی گیاه
رفع شوری خاک
بهبود جوانه‌زنی در گیاه
معایب کود کلسیم
یکی از معایب استفاده از کود کلسیم، احتمال ایجاد اختلالات در تراز مواد مغذی خاک در صورت مصرف بی‌برنامه می‌باشد. کود کلسیم باعث افزایش سطح pH خاک شده که این موضوع منجر به کاهش قابلیت جذب مواد مغذی توسط گیاه می‌شود. علاوه بر این، افزودن مقدار زیادی کلسیم به خاک ممکن است، منجر به ایجاد تغییرات دنباله‌دار در ترکیبات شیمیایی خاک شده و باعث کاهش فعالیت میکروبی و آلودگی خاک گردد.
همچنین در برخی موارد، استفاده نادرست از کود کلسیم منجر به جمع‌شدن ناخواسته مواد سنگین موجود در خاک شده و باعث بروز مشکلات فیزیکی در خاک می‌شود. بدین ترتیب در استفاده از کود کلسیم باید بادقت و باتوجه‌به نیازهای ویژه خاک و گیاهان، عملکرد تا این معایب کاهش یابند. دیگر معایب مصرف بی‌رویه این کود شامل موارد زیر است:
نیازمند دقت زیاد در دمای و رطوبت محیط در زمان محلول‌پاشی
عدم اثرگذاری در خاک‌ها با شوری و PH بالا
کاهش جذب سایر مواد مغذی مانند فسفر، پتاسیم، منیزیم، بور، مس و آهن
ایجاد سمیت در گیاهان در خاک‌های قلیایی
احتمال جذب کلسیم توسط قسمت‌های دیگر گیاه و عدم جذب توسط میوه
نیازمند نگهداری در شرایط محیطی مناسب و دور از تابش مستقیم نور خورشید
عدم سازگاری کود کلسیم مایع با سایر سموم و کودها
کاربردهای کود کلسیم
کود کلسیم به‌منظور افزایش سطح کلسیم خاک و بهبود خصوصیات آن استفاده می‌شود. این کود بهبود کیفیت و عملکرد محصولات کشاورزی را تسهیل کرده و به‌عنوان یک عامل تنظیم‌کننده pH خاک عمل می‌کند و باعث تعادل pH خاک می‌شود. این کود همچنین به‌عنوان یک ماده پایدارکننده خاک از انحلال آلومینیوم سمی در خاک جلوگیری می‌کند.
از دیگر کاربردهای کود کلسیم به این موارد نیز باید اشاره نمود:
اصلاح‌کننده خاک بسیار قوی
حفظ تعادل شیمیایی در خاک
بهبود نفوذ آب به خاک
پیشگیری از تغییر شکل و غیرعادی شدن شکل میوه‌ها
ممانعت از سرمازدگی گیاهان، درختان و میوه‌ها
جلوگیری از چوب‌پنبه‌ای شدن میوه
بالابردن مدت انبارداری
بهبود رنگ و طعم میوه‌ها
اصلاح خاک
بهترین کود کلسیم
بهترین کود کلسیم، باید دارای خصوصیاتی مانند حلال پذیری بالا در آب، امکان دسترسی سهل گیاهان به عناصر موجود در کود و تأثیر مثبت بر رشد و توسعه گیاهان باشد. همچنین کود کلسیم باید قابل‌اعمال و نفوذ در خاک بوده تا به طور مؤثری در غنی‌کردن خاک به کلسیم و همچنین بهبود ساختار آن نقش تأثیرگذاری ایفا نماید. البته در زمان انتخاب بهترین کود کلسیم باید توجه شود که آیا کود مدنظر سازگاری خوبی با خاک و گیاهان منطقه داشته و آیا مناسب برای شرایط آب‌وهوایی و خاکی اقلیم موردنظر است. درنهایت، بهترین کود کلسیم باید دارای نسبت مناسبی از عناصر موردنیاز گیاهان بوده تا اثر خوبی بر رشد و توسعه آن‌ها داشته باشد.
قیمت کود کلسیم
کود کلسیم یک نوع کود معدنی بوده که حاوی عناصر غذایی اصلی مانند کلسیم و منگنز است. این کود به‌عنوان یک منبع مهم برای تقویت خاک و افزایش رشد و توسعه گیاهان مصرف می‌شود. قیمت کود کلسیم به دلیل اینکه یکی از عوامل مهم در تعیین هزینه‌های کشاورزی است، برای فعالان این حوزه بسیار مهم جلوه می‌کند.
ولی قیمت کود معمولاً به وزن و کیفیت محصول بستگی دارد، همچنین هزینه‌های تولید نیز بر قیمت این کود تأثیر می‌گذارد. برخی از کشورها تولیدکننده کود کلسیم هستند و برخی دیگر آن را وارد می‌کنند، این موضوع نیز قیمت کود کلسیم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. البته باتوجه‌به نیازهای مختلف گیاهان و شرایط زمینی متفاوت، نوع و میزان کود کلسیم مورداستفاده نیز متغیر است. بدین ترتیب قیمت کود کلسیم ممکن است در بازارهای گوناگون و برای کشاورزانی که در مناطق مختلف فعالیت می‌کنند، متفاوت باشد.
مشاوره خرید کود کلسیم
کود کلسیم به‌عنوان یک ماده مغذی مهم در صنعت کشاورزی و باغداری شناخته‌شده بوده، زیرا این کود موجب افزایش قدرت و تقویت ساختار خاک شده و بهبود کیفیت و عملکرد محصولات کشاورزی را به همراه دارد. ولی فعالان در این صنعت برای خرید کود کلسیم بهتر است به یک مشاور متخصص مراجعه کرده تا اطلاعات کافی و صحیحی درباره نوع و میزان مصرف این کود داشته باشند. مشاوره خرید کود کلسیم به فعالان کشاورزی و باغداری کمک می‌کند تا با استفاده از بهترین نوع ممکن از این کود، از بهبود عملکرد محصولات خود به طرز راضی‌کننده‌ای، برخوردار شوند.
مزایای استفاده از کود کلسیم در رشد گیاهان
کلسیم یکی از عناصر مهم در ساختار سلولی و فرایندهای زیستی گیاهان است. این عنصر باعث تقویت و استحکام ساختار سلولی و حفظ سلامت گیاهان شده، زیرا استفاده از کود کلسیم در خاک باعث افزایش جذب آب و مواد مغذی توسط گیاهان می‌شود. همچنین این کود بهبود کیفیت محصولات نهایی را نیز تضمین می‌کند. در ادامه از دیگر مزایای استفاده از کود کلسیم در رشد گیاهان بیشتر برایتان می‌گوییم.
شرکت در فرایندهای متابولیکی جذب سایر مواد مغذی
تقویت ساختار دیواره سلولی
رفع حساسیت به انواع بیماری‌ها و مشکلات پس از برداشت
ممانعت از شکسته‌شدن دیواره‌های سلولی و غشاها
کمک به محافظت از گیاه در برابر تنش گرمایی
جلوگیری از حمله قارچ و باکتری‌ها به دیواره سلولی گیاه
خوش‌رنگ و یکنواخت شدن میوه‌ها
کاهش سرعت روند پیری گیاه
افزایش عملکرد مناسب آنزیم‌های گیاهی و فعالیت هورمونی
سؤالات متداول
1. آیا استفاده از کود کلسیم به بهبود ساختار خاک کمک می‌کند؟
بله استفاده از کود کلسیم به بهبود ساختار خاک کمک می‌کند، زیرا کلسیم یکی از عناصر مهم در ساختار خاک بوده و باعث افزایش نفوذپذیری آن می‌شود. با افزایش مقدار کلسیم در خاک، ذرات خاک به یکدیگر متصل شده و فضاهای خالی بین ذرات کاهش می‌یابد. این امر منجر به افزایش سختی و استحکام خاک شده و خاک را قادر به تحمل فشار و وزن بیشتر می‌کند. به‌علاوه کلسیم بهبود خصوصیات فیزیکی خاک مانند ازبین‌بردن اسیدیته و افزایش توانایی خاک در نگه‌داشتن آب و مواد مغذی را نیز تقویت می‌کند.
2. آیا کود کلسیم به بهبود کیفیت و طعم محصولات کشاورزی منجر می‌شود؟
کلسیم یک عنصر مهم برای رشد و توسعه گیاهان بوده و باعث تقویت ساختار سلولی و افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها می‌شود. البته استفاده از کود کلسیم در محصولات کشاورزی کیفیت و طعم محصولات را نیز بهبود می‌بخشد. به‌عنوان‌مثال، استفاده از کود کلسیم در تولید گوجه‌فرنگی منجر به افزایش سازگاری گیاه با شرایط آب‌وهوایی مختلف شده و کیفیت و طعم بهتری را به محصول نهایی می‌بخشد. همچنین، کلسیم به تنظیم سطح pH خاک کمک کرده و باعث افزایش جذب مواد مغذی توسط گیاه می‌شود.
3. آیا استفاده از کود کلسیم به کاهش استهلاک آب در گیاهان کمک می‌کند؟
استفاده از کود کلسیم به‌عنوان یک عنصر مهم در تغذیه گیاهان به کاهش استهلاک آب در آن‌ها کمک می‌کند. کلسیم نقش مهمی در رشد و توسعه سلول‌ها و بافت‌های گیاهی داشته و به‌عنوان یک عامل مهم در استحکام ساختاری گیاه شناخته می‌شود. با تزریق کلسیم کافی به گیاه، ساختار سلولی آن تقویت‌شده و فرسایش و تبخیر آب کاهش می‌یابد. این به معنای کاهش نیاز گیاه به آب بوده که در شرایط کمبود آب مفید است.
