در دنیای پرشتاب و الکترونیکی امروز، حفظ طراوت و شادابی روحیه انسان در کنار زیبایی و آرامش محیط کار و زندگی یکی از نیازهای ضروری انسان است؛ بنابراین استفاده از گلها و گیاهان آپارتمانی میتواند یکی از کارآمدترین راهها برای این منظور باشد؛ اما نگهداری بهینه از گلها و گیاهان، در آپارتمانهای اداری و مسکونی کنونی که اغلب با کمبود نور و فضای مناسب مواجه هستند، امری دشوار است و نیاز به تدابیر مدیریتی دارد. از جمله روشهای مناسب جهت داشتن گلها و گیاهانی شاداب و زیبا، استفاده از کودهای مغذی و تقویتی است و کود کامل سه بیست؛ کود کامل NPK از بهترین گزینههاست.
کود کامل سه بیست دارای 20 درصد نیتروژن(N)، 20 درصد فسفر (P) و 20 درصد پتاسیم(K) است.
نیتروژن(Nitrogen) موجود در کود سه بیست تأثیر قابل توجهی بر گلها و گیاهان آپارتمانی دارد و با افزایش فتوسنتز و میزان کلروفیل یا سبزینه، موجب بهبود زیبایی و طراوت گیاه میگردد. بدیهی است که بهبود فتوسنتز در گیاه، در گلدهی آن نیز تأثیر بسیار خوبی دارد. ازت یا نیتروژن موجود در کود سه بیست، تنفس گیاهان آپارتمانی را بهبود میبخشد و در بخش خاک گلدان، گیاه از تنفس خوبی برخوردار میشود. همین ویژگی به سادگی موجب ممانعت از گندیدگی یا پوسیدگی ریشه میگردد.
فسفر(Phosphorus) موجود در کود سه بیست برای گلها و گیاهان آپارتمانی، خاصیت تحریککنندگی و افزایش رشد ریشه دارد؛ درنتیجه موجب افزایش مقاومت گیاه در برابر قارچها و عوامل بیماریزا میشود. عنصر فسفر در استحکام دیواره سلولی نقش دارد و باعث حالت مطلوب ایستاده در گیاه و عدم خمیدگی در ساقه میشود؛ همچنین جوانهزنی را تقویت میکند و تولید گل را افزایش میدهد.
پتاسیم(Potassium) از جمله عناصری است که تمامی گیاهان آپارتمانی به سطح بالایی از آن نیاز دارند. پتاسیم موجود در کود سه بیست، به افزایش رشد گلها و گلدهی کمک میکند و در نهایت به زیبایی و جذابیت بیشتر گیاهان منجر میگردد. این عنصر در افزایش رشد و انشعاب ریشه گیاه مؤثر است و هنگامی که به همراه آب توسط گیاه جذب میشود، میتواند تا حد زیادی تحمل گیاه نسبت به خشکی و سرما را بالا ببرد. پتاسیم با افزایش فشار تورگ برگ در گیاهان آپارتمانی، از بروز بیماریهای قارچی جلوگیری میکند.
کمبود هر یک از این عناصر موجب عدم رشد، کوچکی برگها و زردی و ریزش برگها میشود که در ابتدا باعث کاهش زیبایی و طراوت گل و درنهایت نابودی آن میگردد.
میزان مصرف کود سه بیست برای هر گلدان
میزان مصرف کود سه بیست برای گلها و گیاهان آپارتمانی به عوامل متعددی بستگی دارد و هیچگاه نمیتوان قانونی کلی و عمومی برای میزان و نحوه استفاده از کود سه بیست در نظر گرفت. از جمله عوامل مؤثر در تعیین میزان کود سه بیست عبارتند از:
- نوع گل و گیاه
- عمر گیاه با توجه به میزان رشد آن
- اندازه و سایز گلدان
- وسعت و پراکندگی برگها و ساقههای گیاه
- فصل کوددهی به گیاه
در هر صورت برای تعیین میزان مصرف کود 20- 20 – 20 برای هر گلدان، باید به اندازه گلدان، نوع گیاه و مراحل رشد آن دقت کرد؛ اما به طور کلی، میزان مصرف کود باید با توجه به میزان نیاز گیاه به عناصر مختلفی همچون نیتروژن، فسفر و پتاسیم، اعمال شود که این امر مستلزم توجه به علائم ظاهری گیاه است. بسیاری از کمبودها و نیازهای گیاه خود را از طریق تغییر در رنگ و اندازه برگها، کُندی رشد، عدم گلدهی، پاجوش نزدن و … نشان میدهند. ضمن اینکه با توجه به محدودیت بستر در گیاهان آپارتمانی، استفاده از مواد مغذی جهت رشد مطلوب ضروری است.
بهتر است قبل از استفاده از کود سه بیست، دستورالعمل مصرف آن به دقت مطالعه شود؛ اما به طور کلی میزان کود سه بیست مورد نیاز برای هر گلدان یک قاشق چایخوری(3- 4 گرم) است که باید در یک لیتر آب حل شود و برای آبیاری گیاه از محلول آماده شده، استفاده گردد. این میزان کود اغلب برای گلدانهای با سایز کوچک تا متوسط مناسب است.
با رشد گیاه، نیاز آن به مواد غذایی افزایش مییابد؛ بنابراین برای حفظ طراوت و سلامتی آن باید میزان کوددهی افزایش یابد. به عنوان مثال برای یک گلدان با حجم 8 تا 10 لیتر به طور متوسط، باید دو قاشق غذاخوری کود را با دو لیتر آب مخلوط نمود و هر دو هفته یک بار، برای آبیاری گلدان استفاده کرد. البته باید توجه داشت که مصرف کود اضافه و بیش از مقدار مورد نیاز گیاه، میتواند به ریشهها و محیط زیست آسیب بزند؛ بنابراین بهترین راهکار همواره مشورت با کارشناسان گیاهپزشک و استفاده بهینه از کودهای مغذی است.
با توجه به اینکه فصل بهار و تابستان، فصل رشد و فصل پاییز و زمستان، فصل خواب گلها و گیاهان است؛ بنابراین میزان نیاز به کود در فصل رویش، بیش از فصل خواب است؛ در نتیجه باید فواصل استفاده از کود سه بیست را بیشتر نمود. به عنوان مثال اگر در بهار هر دو هفته یک بار کوددهی انجام میشود، در فصل سرد باید هر دو ماه یک بار از کود استفاده نمود؛ زیرا با کاهش میزان رشد، کوددهی برای گیاه مفید نخواهد بود. نکته قابل توجه در کوددهی گلها این است که گیاهانی آپارتمانی مانند کاکتوسها و ساکولنتها در فصول سرد نیازی به تقویت ندارند.
بهترین زمان مصرف کود سه بیست بهار و تابستان است؛ زیرا گیاهان در این زمان وارد مرحله گلدهی میشوند و گیاه برای شروع جوانهزنی و تولید برگ و گلهای بیشتر و زیباتر، نیاز به انرژی بیشتری دارد؛ بنابراین لازم است بر اساس وسعت گیاه، هر دو هفته یک بار، محلول کودی مغذی آماده نمود و گیاه را با آن تقویت کرد.
نحوه استفاده کود سه بیست برای گلهای گلدانی و گیاهان آپارتمانی
بر خلاف حالت عادی که نباید آب آبیاری از زیر گلدان خارج شود که باعث شسته شدن مواد مغذی موجود در خاک میگردد، در صورت استفاده از کود سه بیست باید سعی کرد، آبیاری تا حدی انجام شود که مقداراضافه آن از زیر گلدان خارج گردد و در زیر آن جمع شود.
این کار باعث میشود تا کود در خاک رسوب نکند و مشکلات دیگری؛ همچون شوری خاک به وجود نیاید. در صورتی که کود سه بیست با کودهای ارگانیک ترکیب شود از شوری و بالارفتن اسیدیته(PH) خاک جلوگیری میگردد و ضمن بهبود ساختار و کیفیت خاک، جذب مواد مغذی توسط گیاه نیز افزایش مییابد.