جدول برنامه غذایی درخت گیلاس

برنامه غذایی گیلاس

درختان میوه هسته‌دار از مهم‌ترین محصولات باغی کشور هستند که طرفداران زیادی دارند. از بین این درختان گیلاس به دلیل تولید در اوایل بهار و غلظت بالای عناصر غذایی نظیر پتاسیم و منیزیم جایگاه ویژه‌ای میان مصرف‌کنندگان دارد.

اولین و مهم‌ترین کار در مدیریت باغ‌های گیلاس انتخاب یک برنامه کودی و غذایی مناسب است. هدف از انتخاب برنامه غذایی به‌دست‌آوردن بالاترین تناژ در واحد سطح و تولید میوه باکیفیت می‌باشد. گیلاس دارای گونه‌های متعدد است که در تمام ایران به شکل پراکنده کشت می‌شود.

از گیلاس علاوه بر مصرف به‌عنوان میوه خام، مربا و کمپوت ساخته می‌شود. برگ آن به‌صورت دم‌کرده برای درمان بیماری کلیه و کبد مورداستفاده قرار می‌گیرد.

میوه گیلاس در:

• سلامت چشم
• سلامت پوست
• پیری و کاهش وزن بسیار مؤثر است.

کیمیاکشت در این مقاله شما را با مهم‌ترین مراحل کوددهی و مراقبتی درخت گیلاس آشنا می‌نماید.

مراحل مهم تغذیه‌ای درخت گیلاس

• کوددهی زمستانه

تغذیه درخت گیلاس در فصل پاییز و زمستان و قبل از بیدار شدن درخت شامل چالکود زمستانه از اواخر پاییز تا اواسط زمستان(آذر، دی، بهمن و اسفند) و نیز آماده‌سازی درخت در اسفندماه برای شروع فصل رشد جدید می‌باشد.

• چالکود

چالکود یک نوع کوددهی در عمق خاک و نزدیک به ریشه است که بیشترین عناصری که برای رشد و نمو گیاه ضروری است در آن استفاده می‌شوند. چالکود موجب رشد بهتر گیاه و بهبود کیفیت میوه‌ها می‌گردد. برای این منظور ابتدا باید از بستر مورد نظر باغ آزمایش خاک تهیه شود. سپس با توجه‌ به نتیجه آزمایش می‌توان با استفاده از انواع کودهای گوگردی، معدنی و حیوانی پوسیده و عناصر ماکرو و میکرو، آن را به‌صورت چالکود اصلاح نمود.

ترکیبات یک چالکود خوب و مؤثر عموماً شامل کود دامی پوسیده یا ورمی کمپوست به همراه گوگرد گرانوله و کودهای ماکرو (اوره و فسفات و پتاس) است. بهتر است این ترکیب با هیومیک اسید گرانول و یا پودری هم مخلوط شود.

توصیه می‌شود در هفته اول اسفند ماه جهت کنترل آفات زمستان‌گذران سمپاشی اتیون به همراه روغن ولک انجام شود.

• تورم جوانه‌ها

در برنامه کودی گیلاس قبل از گلدهی و زمانی‌که حداقل 50 درصد جوانه‌ها ظاهر شدند، باید از کودهای فروت‌ست استفاده کرد. کود فروت‌ست ترکیبی از عناصر روی، بر و نیتروژن است و باعث تأمین انرژی جوانه‌ها در ابتدای فصل رویش می‌شود.

این ترکیبات در زمان تورم جوانه‌ها شرایط را جهت بیدارشدن به‌موقع جوانه‌های رویشی و زایشی از خواب زمستانه فراهم نموده و همچنین باعث گرده‌افشانی مؤثر و لقاح بیشتر و در نتیجه تبدیل گل به میوه بیشتر و بهتر خواهد شد.

همچنین در نیمه دوم اسفند برای رشد و توسعه سیستم ریشه‌ای گیاه و جذب بهتر عناصر غذایی لازم است در اولین آبیاری از کودهای هیومیک‌اسید استفاده شود. مصرف کلات آهن برای تأمین عنصر آهن موردنیاز به شکل آبکود در این زمان نیز پیشنهاد می‌شود.

• تشکیل میوه

همزمان با ظهور میوه و ریزش شکوفه‌ها، بهترین زمان برای مبارزه با کرم‌زدگی میوه است. بهتر است در این زمان اولین مرحله سمپاشی فن‌والریت انجام شود.

در مرحله تشکیل میوه باید از کودهای تقویتی کامل مانند کود ان پی کای سه بیست و تقویت کننده‌های ریشه به منظور افزایش جذب استفاده کنید؛ همچنین برای رنگ‌آوری و افزایش کیفیت و طعم میوه استفاده از کودهای ریزمغذی و تقویتی آهن پیشنهاد می‌شود.

در این زمان همچنین باید مرحله دوم مبارزه با کرم با فاصله 20 روز از سمپاشی اول از طریق محلول‌پاشی دیازینون برای جلوگیری از کرمی شدن میوه‌ها انجام شودبرای این مرحله از برنامه کودی گیلاس باید از کودهای تقویتی کامل و تقویت‌کننده‌های ریشه به‌منظور افزایش جذب استفاده کنید.

• فندقی شدن، رنگ‌آوری و افزایش سایز میوه

در این مرحله استفاده از کودهای حاوی پتاسیم باعث تسهیل انتقال قند، در گیاه و تحریک و بهبود رشد میوه می‌شود. استفاده از کودهای 36 12 12 به صورت آبکود و محلو‌پاشی پتاس کلات اکیداً توصیه می‌گردد.

محلول‌پاشی فسفر کلاته نیز در رنگ‌گیری بهتر و محلولپاشی کلسیم در افزایش خاصیت انبارداری میوه‌ها تأثیر بسزایی دارند و توصیه می‌شود حتماً این کودها در برنامه غذایی گنجانده شود. در صورت ظهور کنه، سمپاشی آبامکتین نیز توصیه می‌گردد.

• پس از برداشت

در برنامه کودی گیلاس در این مرحله نیز باید از کودهای حاوی عناصر روی و بر؛ مانند فروت‌ست استفاده نمود. در مجموع استفاده از کود فروت ست (Fruit set) روشی از کوددهی است که به ‌وسیله آن مواد مغذی گیاه در زمان تشکیل میوه و یا بعد از برداشت آن به‌منظور افزایش عملکرد و یا بالابردن توانایی درخت در تولید جوانه‌ها استفاده می‌شود.

بعد از ریزش برگ درختان نیز برای کنترل بیماری‌های قارچی سمپاشی بردوفیکس توصیه می‌شود.

چند نکته مهم جهت تغذیه و کود دهی درخت گیلاس

کود دامی مورد استفاده در مرحله چالکود حتماً باید پوسیده باشد و به ‌جای کودهای تک عنصری می‌توان از کود مخصوص چالکود استفاده کرد و استفاده از کودهای بیولوژیک نیز در این ترکیب به فرایند جذب بسیار کمک خواهد کرد.

ریشه‌های درختان گیلاس در سال‌های اول کم و کوچک هستند؛ در نتیجه احتیاج به مواد غذایی و عناصر غذایی کمی دارند. در این دوره نهال‌ها نباید با تنش خشکی یا غرقابی مواجه شوند. از مصرف زیاد ازت در تابستان نیز باید جلوگیری شود.

کود پتاسیم در دو یا سه مرحله بسته به زمان برداشت، به فاصله 15 روز تکرار شود.
می‌توان کود پتاس را از طریق آبیاری و یا محلول‌پاشی استفاده نمود و بهتر است سولوپتاس‌ها از طریق آبیاری و سایر کودهای پتاس بالا محلول‌پاشی شوند.

در صورت نیاز به اختلاط با کود های دیگر یا سموم با کارشناسان کشاورزی مشورت نمایید.
در خاک‌های قلیایی و شور توصیه می‌شود مصرف کودهای گوگردی و کودهای هیومیک اسید تکرار گردد.

در صورت شور بودن خاک از ترکیب ضد شوری دی سالین استفاده شود.
جهت حلالیت بهتر کود و یا سموم پودری ابتدا آن را در یک گالن به‌تدریج ریخته و کامل حل نموده و سپس به تانکر مرکزی انتقال داده می‌شود.

جهت اختلال چند کود و یا سم و یا ابتدا در مقادیر کوچک تست و بعد مصرف نمایید.

موارد و مقادیر توصیه شده در برنامه کوددهی گیلاس عمومی است و به شرایط محیطی و امکانات موجود بستگی دارد.

برای آگاهی از مصرف دقیق‌تر این کودها، به انجام آزمایش‌های آب‌ و خاک و مشورت با کارشناسان مربوطه نیاز است.